Hakkari’nin köklü aşiretlerinden Oramar Aşireti’nin reisi Süto Ağa’nın, 1920 yılında Mustafa Kemal Paşa’ya gönderdiği tarihi destek telgrafı Osmanlı arşivlerinde bulundu. Telgraf, Milli Mücadele döneminde Kürt aşiretlerinin direnişe verdiği önemi ortaya koyuyor.
26 Ocak 1920 tarihinde, Hakkari Oramar Aşireti Reisi Süto Ağa ve Şemdinli’nin önde gelen isimleri tarafından Sivas’taki Müdafaa-i Hukuk Meclisi’ne gönderilen telgrafta, Milli Mücadele’ye tam destek verildi. Şemdinli Kaymakamı Niyazi Bey aracılığıyla ulaştırılan mesajda Süto Ağa şu ifadeleri kullandı:
Bin Tüfekle Yanınızdayız
“Bine karib çıkaracağım tüfenkle menafi-i vatan uğrunda sizinle beraberim. Ben ve aşiretim koca Rusya Devleti muazzamasının askerine bulunduğum muhiti ezdirmedi. Değil ki bu memlekette hiçbir alakası olmayan Ermeniler ve Nesturilere bırakmayacağım.”
Mustafa Kemal'den Teşekkür
Mustafa Kemal Paşa, 24 Mart 1920 tarihinde Ankara’dan gönderdiği cevabında Süto Ağa’nın desteğine şu sözlerle karşılık veriyor:
“Din ve devletin fedakar bir evladı olan zat-ı alilerinin hissiyat-ı vatanperveranelerini şükranla alındı. Sizin gibi rüesa-yı ümmetin kahramanlık ve fedakarlıkları ile amal-ı mukaddesimizin istihsali ve memleketimizin tahlis edileceğine ka'ni'iz.”
Şemdinli’den Toplu Destek Mesajı
Aynı tarihte Şemdinli’nin kanaat önderleri Müslüh, Paşmir Sultan, Şeyh Tahir ve Süto Ağa’nın da aralarında bulunduğu bir grup, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ne gönderdikleri telgrafta şöyle diyor: “İslamiyet ve Osmanlılık için fedakarane hıdımata amadeyiz. Fransızların Urfa’daki taarruzuna son derece mütesiriz. Din kardeşlerimizin selameti ve padişahımızın saadeti için her an hazırız.”
Mustafa Kemal’den Sadat-ı Şemdinan’a Hitap
Bu telgrafa da cevaben Mustafa Kemal Paşa, aynı tarihli mesajında şu ifadeleri kullanıyor: “Zat-ı alileri gibi ekabir ve rüesa-yı ümmetin irşadat ve fedakarlıklarıyla vatanımızın istihlasına tevfik-i sübhani tecelli edeceği kanaatimiz layezaldir.”
Tarihe Işık Tutan Bir Belge
Hakkari Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Yaşar Kaplan, gün yüzüne çıkan bu telgrafın yalnızca Hakkari tarihi açısından değil, aynı zamanda Milli Mücadele sürecinde Kürt aşiretlerinin rolünü anlamak adına da son derece kıymetli olduğunu belirtti.
Telgrafın kamuoyuna ulaştırılmasına katkı sunan araştırmacı gazeteci-yazar Mimar Kaya ise, “Bu tür arşiv belgelerinin ortaya çıkarılması yerel tarihin doğru ve bütüncül biçimde anlaşılması açısından büyük önem taşıyor,” ifadelerini kullandı.
