Uçkun, ekşimsi ve hoş bir tada sahip olup, özellikle lösemi ve kanser tedavisinde kullanılan polifenoller açısından zengin bir içeriğe sahip. Bu değerli meyve, mideyi rahatlatmanın yanı sıra sindirimi kolaylaştırıyor, kusmayı önleyebiliyor ve şeker ile tansiyon hastalıklarına iyi geliyor. Ayrıca astım, nefes darlığı, soğuk algınlığı, ishal, hemoroid ve ülser gibi çeşitli sağlık sorunlarına karşı da etkili olduğu biliniyor.
Şemdinli'deki satıcı Naif Uysal, sabah erken saatlerde Derecik'in sınır köylerine giderek bu değerli meyveyi topladıklarını ve Şemdinli merkezinde sattıklarını belirtiyor. Uysal, "Her şeyin fiyatı arttığı için uçkunun kilosunu bu yıl 100 TL'den satıyoruz. Ancak sağlık açısından birçok faydası var," diyor.
Uçkun, yerel ekonomiye de katkı sağlayarak birçok kişinin geçim kaynağı olmaya devam ediyor. Bu mucize meyve, hem şifa kaynağı hem de ekonomik değeriyle ön plana çıkıyor.
Uçkun, yerel olarak bilimsel adı "Reun Ribes" olan, doğal bir şifa kaynağı olarak kabul edilen bir bitkidir. Bu nadir bulunan bitki, özellikle Erzurum ve çevresinde yüksek rakımlı alanlarda yetişir ve mayıs ile haziran aylarında olgunlaşır. Bilinenin aksine, uçkun sadece yerel tüketim için değil, aynı zamanda önemli sağlık yararları nedeniyle farmakolojik araştırmalarda da popülerdir.
Uçkun, özellikle kanserle mücadelede önemli bir rol oynar. Polifenoller açısından zengin olan bu bitki, hücre yenilenmesine katkıda bulunur ve çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılır. C vitamini ile A, B1, B2, E ve K vitaminleri bakımından zengin olan uçkun, bağışıklık sistemini güçlendirir ve cildi yeniler. Ayrıca, kolesterolü düşürmeye ve kalp rahatsızlıklarını önlemeye yardımcı olur.
Kansere karşı etkili olan uçkun, aynı zamanda mideyi rahatlatır, sindirimi kolaylaştırır ve antiemetik (kusmayı önleyici) özelliklere sahiptir. Diyabet, yüksek tansiyon ve kabızlık gibi çeşitli sağlık sorunlarında da doğal bir çözüm sunar. Kırışıklıkları azaltır ve cildi gençleştirir, bu nedenle anti-aging ürünlerde de tercih edilir. Afrodizyak özelliği ile de bilinen bu bitki, genel sağlık ve iyilik halini artırır.
Uçkunun farmakolojik kullanımı, 1939 yılında başlayan ve 2000'li yıllarda büyük artış gösteren araştırmalarla belgelenmiştir. Özellikle pişirildiğinde polifenol miktarının arttığı ve antioksidan vitaminler bakımından zenginleştiği gözlemlenmiştir. Bitkinin sap ve köklerinden elde edilen kloroformlu ve metanollü ekstreler, güçlü antioksidan etkiler göstermiştir.
Yerel kullanımı geniş olan uçkun, çiğ veya pişmiş olarak tüketilebilir. Yemeklerde sebze gibi kullanılan gövde kısmı, Bitlis civarında sindirimi kolaylaştırıcı olarak bilinir. Van, Bitlis, Erzurum gibi illerde, kökleri diyabet tedavisinde ve basur rahatsızlıklarında kullanılır. Kars'ta çiçek sapı taze olarak yenirken, kökü diyabet, kolesterol ve mide hastalıklarına karşı kullanılır. Ayrıca, Bingöl'de ışkın kökü öğütülüp yoğurtla karıştırılarak yüzdeki sivilce ve lekelere karşı kullanılır.
Uçkun, hem taze tüketilen bir meyve olarak hem de çeşitli sağlık yararları sağlayan bir bitki olarak önemli bir yer tutmaktadır. Bu değerli bitki, doğal ilaç olarak nitelendirilmesinin yanı sıra, kültürel bir miras olarak da korunup, kullanılmaya devam etmektedir.
ÖZEL HABER: SEVDA TAYGAR
