Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi, seçmen eğilimleri ve Türkiye’nin temel sorunlarına dönük tutum, algı ve tercihlerini ölçmek üzere 9 Eylül 2021 tarihlerinde Bölgede yer alan 16 kenti kapsayan dair bir saha araştırması yaptı.
Diyarbakır, Mardin, Urfa, Van, Batman, Siirt, Şırnak, Hakkâri, Ağrı, Muş, Bingöl, Bitlis, Adıyaman, Kars, Dersim ve Iğdır kentlerini kapsayan araştırma 1064 kişi ile hanelerinde yüz yüze yapıldı.
Araştırmaya katılanların yüzde 52,4’ü “Erkek”, yüzde 47,6’sı “Kadın” görüşmecilerden oluştu.
Çoğunluğu gençlerden ve yüzde 75,5’i düşük gelirli yurttaşlardan oluşan çalışmaya katılanlara ilk olarak “Sizce Türkiye'nin en önemli 1.öncelikli sorunu nedir?” sorusu yöneltildi.
İLK SIRADA ‘EKONOMİK KRİZ/İŞSİZLİK’ YER ALDI
Katılımcıların yüzde 74,7’si “Ekonomik kriz/İşsizlik”, yüzde 14,2’si “Kürt sorunu”, yüzde 2,5’i “Hukuk sisteminin mevcut durumu” yanıtlarını verdi. Yaş arttıkça ekonomik krizi öncelikli 1’inci sorun olarak tanımlayanların oranında artış, Kürt sorununu 1’inci sorun olarak tanımlayanların oranında ise azalış olduğu görüldü.
“Türkiye’nin en önemli 2. sorunu”nun ne olduğu sorusuna katılımcıların yüzde 29,2’si “Kürt Sorunu”, “Türkiye’nin En Önemli 3.Sorunu”na ise katılımcıların yüzde 20,8’i ‘Eğitim Sistemi' yanıtlarını verdi.
Bu çalışmada eğitim sistemini ve uygulamalarını temel sorun olarak tanımlayanların oranında belirgin bir yükseliş olduğu gözlendi.
YÜZDE 77,1’İ ‘BAŞARISIZ’ BULDU
Araştırma grubunun yüzde 77,1’i Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemini “Başarısız” bulurken, yüzde 13,7’si “Başarılı” bulduğunu bildirdi. Yüzde 73,7’si erken seçime gidilmesi gerektiğini düşündüğünü ifade etti.
HDP’NİN KAPATILACAĞINI DÜŞÜNENLER AĞIRLIKLI MHP’Lİ
“HDP’nin kapatılacağını düşünüyor musunuz?” sorusuna katılımcıların; yüzde 58,5’i “Hayır”, yüzde 18’i “Evet”, yüzde 23,5’i “Kararsızım” yanıtlarını verdi. HDP’nin kapatılacağını düşünen seçmen ağırlığının MHP’de biriktiği görüldü.
“Sizce HDP kapatılmalı mı?” sorusuna ise katılımcıların yüzde 78,1 gibi ezici bir çoğunluk “Hayır” derken, yüzde 9’u “Evet” yanıtını verdi. MHP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 62,5’i , AKP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 23,6’sı İyi Parti’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 22,2’si bu soruya “Evet” yanıtını verdi.
İTTİFAKLARA BAKIŞ
“Mevcut durumda var olan ittifaklara oy verir misiniz?” sorusuna katılımcıların, yüzde 43,1’i “Hayır, hiçbir koşulda oy vermem”, yüzde 31,3’ü “Oy verdiğim parti içinde olursa ancak oy verebilirim”, yüzde 13,3’ü “Millet İttifakına oy veririm”, yüzde 9,2’si “Cumhur İttifakına oy veririm” biçiminde yanıtlar verdi.
‘HDP NASIL BİR İTTİFAKTA YER ALMALI?’ DİYE SORULDU
“Sizce HDP nasıl bir ittifakta yer almalı?” sorusuna ise yüzde 49,5’i “Hiçbir ittifakta yer almamalı”, yüzde 14,9’u “Millet İttifakında yer almalı”, yüzde 11,7’si “DEVA Partisi ve CHP’nin içinde olduğu yeni bir ittifak olmalı”, yüzde 10,6’sı “Eşit davranılacak bir ittifakta yer almalı” yanıtlarını verdi.
“24 Haziran 2018 Genel Seçimlerde hangi partiye oy verdiniz?” sorusuna araştırma grubunun yüzde 50,4’ü “HDP”, yüzde 24,3’ü “AKP”, yüzde 13,9’u “Oy Kullanmadım”, yüzde 6,5’i “CHP”, yüzde 1,6’sı “Cevap yok”, yüzde 1,5’i ise “MHP” dedi.
AKP’NİN OYLARINDA AZALIŞ, HDP VE CHP’DE ARTIŞ
“Bu Pazar bir genel seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusuna ise katılımcıların yüzde 55,6’sı “HDP”, yüzde 14’ü “AKP”, yüzde 12,7’si “CHP”, yüzde 5,3’ü “Oy kullanmayacağım”, yüzde 3,8’i “Kararsızım”, yüzde 2,3’ü “DEVA Partisi” yanıtlarını verdi. Bu yanıtlara göre AKP bölgede yüzde 10,3’lük bir oy kaybı yaşarken, HDP’nin yüzde 5,2’lik, CHP’nin yüzde 10,2’lik bir oy artışı sağladığı görüldü.
Bu soruya yanıt veren 18-24 yaş aralığındaki katılımcıların yüzde 52,2’si “HDP”, yüzde 16,7 “CHP”, yüzde 12,3’ü “AKP” ye oy vereceğim derken; 25-34 yaş aralığındaki katılımcıların yüzde 55,7’sinin “HDP”, yüzde 15,9’unun “CHP”, yüzde 11,2’sinin “AKP” dediği tespit edildi.
OYLARINI EN FAZLA KORUYAN PARTİ HDP
Ayrıca “24 Haziran 2018’de hangi partiye oy verdiniz?” sorusu ile “Bu Pazar seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusu karşılaştırıldığında; AKP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 49,4’ü yine AKP, yüzde 17’si CHP, yüzde 11,6’sı HDP; CHP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 84,1’i yine CHP, yüzde 7,2’si HDP, yüzde 4,3’ü İYİ Parti; HDP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 95’i yine HDP, yüzde 2,4’ü CHP, yüzde 0,7’si DEVA Partisi; MHP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 62,5’i yine MHP, yüzde 31,3’ü İYİ Parti, yüzde 6,3’ü CHP; “Oy kullanmayacağım” diyen katılımcıların yüzde 31,1’inin HDP, yüzde 26,4’ü, yüzde 14,2’si AKP yanıtlarını verdi.
Bu sonuçlar seçmen tabanını en fazla koruyan partinin HDP, en çok eriyenin AKP olduğunu gösterdi. Ayrıca “24 Haziran 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde hangi adaya oy verdiniz?” sorusuna katılımcıların yüzde 52’si “Selahattin Demirtaş”, yüzde 26,7’si “Recep Tayyip Erdoğan”, yüzde 13,3’ü “Oy kullanmadım”, yüzde 6,3’ü “Muharrem İnce”, yüzde 1’i “Meral Akşener” derken; “Bu Pazar bir cumhurbaşkanlığı seçimi olsa hangi adaya oy verirsiniz?” sorusuna yüzde 50,1’i “Selahattin Demirtaş”, yüzde 15’i “Recep Tayyip Erdoğan”, yüzde 11,4’ü “Partimin göstereceği adaya oy veririm” dedi. Şu andaki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yüzde 11,7’lik bir oy kaybı yaşadığı görüldü. (MA)
