Cezaevlerinde ve gözaltına alınan kişilere yönetmeliğe dayatılarak yapılan “çıplak arama” ibaresi, Resmi Gazete’de yayınlanan kararla, “detaylı arama” olarak değiştirildi.
Berivan Altan'ın Mezopotamya Ajansı'nda yer alan haberine göre, “Çıplak arama” uygulamasını Türkiye gündemine sokan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, geçtiğimiz yıl AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin, AKP Sözcüsü Ömer Çelik ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tarafından hakaretlere uğramış, ağır ithamlara maruz bırakılmıştı.
Toplumun birçok kesiminden aldığı başvurular ve sanal medya üzerinden yaptığı canlı yayınlarla insanların yaşadıklarını anlatmasına vesile olan Gergerlioğlu, sonrasında yargı kıskacına alınarak, vekilliği düşürüldü ve cezaevine gönderildi. AKP’liler tarafından “çıplak arama yoktur” ifadeleri ise değiştirilen bu yönetmelikle birlikte uygulamanın kabul edildiğini bir kez daha gösterdi.
‘ÇIPLAK ARAMA ÖRTBAS EDİLDİ’
Gergerlioğlu, çıplak arama ve değiştirilen yönetmeliğe dair konuştu. Çıplak aramanın muhaliflere uygulandığını ifade eden Gergerlioğlu, bunun uygulanmadaki amacı, “insan onurunu yıkma, kişiliğini yok etme ve teslim alma” politikası olarak yorumladı. Çıplak aramanın gözaltı merkezleri ve cezaevlerinde yaygın bir şekilde uygulandığını dile getiren Gergerlioğlu, “Özellikle ‘ben devletim, sana boyun eğdiririm, senin en mahrem alanına girerim, seni teslim alırım’ anlamında kullanılıyor. Biz gerçekleri söyledik ve ‘kral çıplak’ dedik. Bana gelen birçok başvuruyu gündeme getirdik. Çoğunu örtbas ettiler. Sonunda bardağı taşıran birçok vaka oldu. Geçen yıl Uşak’ta 30 kadın öğrenciye yapılan çıplak arama bunun nireng noktası oldu” dedi.
ZENGİN’İN SÖZLERİNİ HATIRLATTI
Çıplak aramanın kamuoyunda yayılması ardından AKP’liler tarafından hedef alındığını da hatırlatan Gergerlioğlu, “Bana yönelik ağır hakaret, küfür, tehdit ve iftira dolu açıklamalar yaptılar. Geçtiğimiz yıl bu zamanlar biz çıplak aramanın varlığını ispat etmeye çalışıyorduk, kadınlardan çok azı video çekerek, bu gerçeği anlatmaya çalışıyordu. İnsanlar yaşadıklarını anlatmaya utanıyor, korkuyordu. Bedeller ödedik ama bize bütün bunları yaşatmalarına rağmen bu uygulama devam etti. Bugün cezaevlerine gidildiğinde AKP ve MHP’li milletvekillerinin utanması lazım. Güneş balçıkla sıvanmaz. Geçen sene bu zamanlar ‘çıplak arama yoktur’, ‘bunu söyleyen teröristtir’, ‘çıplak arama vardır diyen kadınlar niye bunu ifşa etmemiş, onların hayalarından şüphe ederim’ diyen bir Özlem Zengin vardı. Bağırıyordu Meclis’te. Ama çıplak arama vardı. Mahpuslar söylüyordu” diye konuştu.
‘UTANÇ İÇİNDE BİR GERÇEĞİ KABUL’
Gergerlioğlu, getirilen yönetmelik değişikliğine de temkinli yaklaştı. Bu değişikliğin insan hakları savunucuları ve mağdurların direncinin başarısı olduğunu da sözlerine ekleyen Gergerlioğlu, “İşin ihlal boyutunu değiştirmez. Bir adımdır, utanç içinde bir gerçeği kabuldür ama gerçek anlamda bir değişim için insan haklarının gerçekten özümsendiği bir anlayışla değişimin yapılması lazım. Bu değişimler çoğunlukla makyaj değişimdir. Çıplak kelimesini kaldır, detaylı kelimesi getir. Çıplak kelimesi sabıkalı bir kelime olduğu için çıkarmak istiyorlar. Değişimin ne kadar olduğunu fiiliyatta göreceğiz” ifadelerini kullandı.
‘BİLİNÇLİ BİR MUAMELE’
“Önceki yönetmelikte vücut çukurlarına ancak doktorlar bakabilir yazıyordu, şimdikinde de aynı cümle var” diyen Gergerlioğlu, şöyle devam etti: “Ancak buna rağmen güvenlik görevlileri bu uygulamayı yapıyordu. Bu uygulamanın tamamen ortadan kalkması gerekir. ‘Kuvvetli şüphe duyulduğunda’ diye bir ibare var bunu da gerekçe yapıyorlar. Bilinçli bir muamele
esaslı bir değişim olmadıkça çıplak arama gerçeği bitmeyecek. Tutukluların mahrem yerlerini soyan, üç kez otur kalk yaptıran bir devlet kurumu var. Bunları yıllardır söylüyoruz. Binlerce mahpusa yaptırıldı.”
‘HALKTAN ÖZÜR DİLEMELİ’
Çıplak aramanın bilinçli bir muamele olduğuna işaret eden Gergerlioğlu, esaslı bir değişim olmadıkça çıplak arama gerçeğinin bitmeyeceğini kaydetti. Gergerlioğlu, şunları söyledi: “Öncelikle gerçek bir çözüm için bu uygulamaya maruz kalan mahpuslardan özür dilemeliler. Ben bu yüzden hakaretlere uğradım. Milletten özür dilenmeli çünkü iktidar bir gerçeği göz göre göre sümenaltı etti, örtmeye çalıştı. Şimdi de yüzleri kızarmadan biz yönetmeliği değiştiriyoruz. Bir yıl önce neredeydin sen? Biz bunları söylerken siz neredeydiniz? İktidar yetkilileri halktan özür dilemeli ve istifa etmeli. Demek ki yeterlilikleri, hakkaniyet duyguları yok. Hesap verecek bir devlet görevlisi yok mu? Hakikatlerin ortaya çıkması, geriye dönük yapılan şikayetler ve yapılanlardan hesap sorulmalı. Hukuku çiğneyerek, bu muameleyi yaptılar ve bunun için yasal süreçler başlatılmalı.”
‘TÜMDEN ORTADAN KALDIRILMALI’
Tüm bunlara rağmen atılan adımın olumlu olduğunu ifade eden Gergerlioğlu, uygulamanın artık gelişen teknoloji kapsamında tümden kaldırılması gerektiğini vurguladı. Gergerlioğlu, sözlerini şöyle tamamladı: “Aslında birçok teknik cihaz var, insanlık onurunu ayaklar altına alan bu muamele hiç yapılmayabilir. Teknik bir cihazla insanı muayene sokarsın ne var ne yok ortaya çıkar. Hiçbir yerini ellemeden, soymadan, vücut çukurlarına dokunmadan yapabilirsiniz.”
