Dövizdeki rekor yükseliş ve Türk lirasındaki tarihi değer kaybı sonrası peş peşe gelen zamlar, yurttaşın alım gücünü iyice düşürdü. Eskiden öğrencilerin uğrak noktası olan spotçularda artık aileler eşya satmaya başladı.
İstanbul Üsküdar’da bir zamanlar öğrencilerin tercih ettiği Spotçular Çarşısı’nın sokaklarında artık her yaştan insan var. Artan yoksulluğun, işsizliğin resminin en net görülebileceği yerlerden biri haline gelen çarşının müşterileri, artık ikinci el eşya almak için değil, borçları için eşyalarını satmak için pazarlıktalar.
Cumhuriyet’ten Alican Polat’ın haberine göre mağazaya elinde ceketiyle gelen bir yurttaşı satmak istediği ceketi için 200 TL istediği, pazarlıkla 150 TL’ye sattığı görüldü. Yurttaş, “Neden satıyorsunuz” sorusuna “Acelem var, para yetiştireceğim, arkadaşlarım bekliyor” yanıtını verdi.
Birbiri ardına gelen zamlarla alım gücü düşen halk, artık ihtiyacını karşılayacak ürünlerin sıfırını alamaz durumda. Spotçular çarşısında yıllardır esnaflık yapan Hüseyin Akyüz, durumun giderek kötüleştiğini belirtiyor. “Bir ay önce bir kadın eve çağırdı eşya satmak için. Çekyatı, bazayı alacağım ama evde bir çocuk ağlıyor susmuyor, belli ki aç” diyen Akyüz, “Kadının gözü yaşlı. ‘80 TL versen yeter bana’ diyor. Dayanamadım 100 TL verdim eşyayı da almadan çıktım evden” şeklinde anlattı şahit olduğu durumu.
‘YAŞLI BİR ADAM TORUNUNUN KREDİ KARTI BORCU İÇİN TELEVİZYONUNU SATTI’
Spotçuda çalışan nakliyeci Murat Dinç ise geçen hafta emekli bir yurttaşın, torununun kredi kartı borcunu ödemek için televizyonunu sattığını söylüyor. “Adam bana 900 TL’ye sattı televizyonunu. Yenisini almaya kalksa, en ucuzunu 3 bin TL’ye alır. Artık herkes ikinci el alıyor zaten. Ben de ikinci el alıyorum. Mağazaları geziyoruz, fiyatlara inanasım gelmiyor” diyor.
ESNAF: HALK, İKİNCİ ELİ BİLE ALAMIYOR
Bir başka esnaf ise halkın ikinci eli bile pahalı bulduğunu ve alamadığını söylüyor ve “Biz de artık ikinci el eşyayı almak istemiyoruz çünkü satamıyoruz. Alım gücü yerlerde. Alsak depoda durma maliyeti daha fazla oluyor” diye konuşuyor.
‘AZ KALSIN EVİMİZDEN, CANIMIZDAN OLUYORDUK’
Çarşıya ikinci el bir ocağı değiştirmeye gelen aile ise büyük bir tehlike atlattıklarını belirterek şunları anlattı: “Sıfırına güç yetmiyor ki. Dört gözlü küçücük ocaklar bile 1500 TL’den başlıyor. Buradan 350 TL’ye aldık o da bozuk çıktı, birdenbire alev aldı. Az kalsın evimizden, canımızdan oluyorduk.”
Çekyat ve televizyon almaya gelen bir başka yurttaş ise şunları dile getirdi:
“Dört yıldır esnafım, dükkân işletiyorum. Her gün çalışıyorum ama mağazaya gidip sıfır bir televizyon alamıyorum, o fiyatları görünce elim gitmiyor ödemeye.”
‘YOLUN SONU SOSYAL PATLAMA’
Yurttaşın yolun sonuna geldiğini ve ölüm ile yaşam arasındaki ince çizgide yaşama tutunmaya çalıştığını söyleyen Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Başkanı Aziz Koçal ise “Uygulanan yanlış ekonomik politikalar sonucu yoksul yurttaşların temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için beyaz eşya mobilya gibi eşyaları taksitle alıp peşin satmaya başladığını görüyoruz. Yurttaş, canlı kalabilmek için bu yola başvuruyor” dedi.
“Bunun sonucu sosyal patlamalar, dağılan aileler ve intiharlardır” diyen Koçal, “Sorun yurttaşı buna mecbur bırakan sistemdir. Hatalı uygulanan ekonomi ve tarım politikalarıdır” değerlendirmesini yaptı.
