Amed’te 6 Mayıs’ta karşıdan karşıya geçmek isteyen Gültekin Öztürk, polisin motosikletle çarpması sonucu yaşamını yitirdi. Öztürk'ün ölümüyle birlikte gözler bir kez daha son yıllarda asker ve polislerin zırhlı ya da sivil araçlarla karıştığı kazalar ile bu kazalarda yaşanan ölümlere çevrildi. Failin asker ve polis olduğu olaylara dair net bir veri bulunmuyor. En sağlıklı veriler ise, Gündem Çocuk Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), İnsan Hakları Derneği (İHD), İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER), Hafız Merkezi ve Baran Tursun Vakfı gibi sivil toplum örgütlerine ait.
İHD Amed Şubesi’nin 8 Haziran 2023’te yayınladığı rapora göre; son 15 yılda asker ve polislerin kullandığı araçların karıştığı 82 çarpma olayında 44 kişi hayatını kaybetti. Bunlardan 21’i çocuklardan oluştu. Yine 23’ü çocuk 94 kişi de yaralandı.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Amed Milletvekili Sezgin Tanrıkulu'na göre ise sadece son 3-4 yıl içerisinde zırhlı araç çarpması sonucu hayatını kaybeden çocukların sayısı 37. Tanrıkulu, 6 Eylül 2021 tarihli açıklamasında, "Diyarbakır'da, Şırnak'ta, Van'da, Mardin'de 37 çocuk zırhlı araçların çarpması sonucu yaşamını yitirdi" dedi.
Sivil toplum örgütlerinin raporları ile çeşitli basın yayın organlarında çıkan haberlerden derlediğimiz verilere göre de 2008 yılından 9 Mayıs 2024’e kadar en az 25 çocuk asker-polislerin kullandığı araçların çarpması sonucu hayatını kaybetti.
Zırhlı araçlarla çocuk ölümlerine neden olan polis ve askerler, ya yargılanmadı ya yargılandıkları davalarda çok az bir cezaya çarptırıldı ya da beraat ettirildi. Cezasızlıkla sonuçlanan davalara dair girişimler de sonuçsuz kaldı.
Bunun son örneği Şirnex’in Silopiya (Silopi) ilçesinde Furkan ve Muhammed Yıldırım’ı ezen polise verilen 19 bin TL’lik para cezası oldu. Yine Colemêrg’in Gever (Yüksekova) ilçesinde 5 yaşındaki Erdem Aşkan’ın ölümüne neden olan Uzman Çavuş A.K.P.’ye 8 ay sonra dava açılması ve adli kontrol şartıyla serbest bırakılması da cezasızlık politikasını gözler önüne serdi.
YAŞANAN ÇOCUK ÖLÜMLERİ
2008 yılından bu yanda yaşanan bazı olaylar ise şöyle:
16 Şubat 2008: Şirnex'ın Cizîr (Cizre) ilçesinde 16 yaşındaki Yahya Menekşe panzerle ezilerek öldürüldü.
29 Nisan 2009: Wan-Colemêrg karayolu üzerinde yürüyen 7 yaşındaki Maziye Aslan, özel harekat polislerinin kullandığı aracın altında kalarak hayatını kaybetti.
4 Haziran 2010: Şirnex’te 10 yaşındaki Diren Basan, akrep tipi zırhlı polis aracının altında ezilerek yaşamını yitirdi.
13 Haziran 2012: Erzirom’un Qereyazî (Karayazı) ilçesinde ayakkabı boyacılığı yaptığı sırada zırhlı aracın çarpması sonucu 9 yaşındaki Yusuf Yılan yaşamını yitirdi.
12 Kasım 2013: Riha'nın Kaniya Xezalan (Akçakale) ilçesine bağlı Çömlükçü kırsal mahallesinde 16 yaşındaki Hasan Bakdur, askeri zırhlı aracın çarpması sonucu yaşamını yitirdi.
23 Nisan 2013: Cizîr ilçesinde zırhlı polis aracının çarptığı 17 yaşındaki Sinan Saltıkalp ağır yaralandı. Saltıkalp, 29 Ağustos 2013 tarihinde yaşamını yitirdi.
15 Nisan 2016: Riha-Dîlok karayolunda askeri zırhlı aracın çarptığı minibüste bulunan 17 yaşındaki Cuma Özkaplan yaşamını yitirdi.
7 Haziran 2016: Cizîr'de zırhlı polis aracının 6 yaşındaki Bünyamin Bayram yaşamını yitirdi.
24 Temmuz 2016: Wan'ın Rêya Armûşê (İpekyolu) ilçesinde polisin panzerle çarptığı 4 yaşındaki Taha Kılıç hayatını kaybetti.
24 Ekim 2016: Cizîr ilçesinde çevik kuvvete ait zırhlı polis aracının çarptığı 5 yaşındaki Hakan Sarak yaşamını yitirdi.
24 Nisan 2017: Amed’in Bismil ilçesinde zırhlı aracın çarpması sonucu Hüseyin Barut yaşamını yitirdi.
4 Mayıs 2017: Şirnex’ın Silopiya (Silopi) ilçesinde evlerine giren zırhlı panzerin altında ezilen 7 yaşındaki Muhammet Yıldırım ile 6 yaşındaki Furkan Yıldırım kardeşiler hayatını kaybetti.
9 Şubat 2017: Mêrdîn’in Dêrik ilçesine bağlı Bahçebaşı kırsal mahallesinde okuldan eve dönen 7 yaşındaki Berfin Dilek, zırhlı aracın çarpması sonucu yaşamını yitirdi.
19 Haziran 2017: Amed-Çewlig karayolunda özel harekat polislerini taşıyan zırhlı midübüsün bir yolcu minibüsüne çarpması sonucu minibüsde bulunan 10 yaşındaki Zilan Yamankılıç yaşamı yitirdi.
1 Ağustos 2017: İstanbul Şişli'de akrep tipi zırhlı aracın sokak arasında çarptığı 9 yaşındaki Raşit Oso hayatını kaybetti.
21 Ekim 2017: Sêrt’te zırhlı aracın çarptığı 7 yaşındaki Felek Batur olay yerinde yaşamını yitirdi.
5 Kasım 2017: Êlih'ın Korik mahallesinde bir askerin sivil bir araçla çarptığı 5 yaşındaki Burak İlhan yaşamını yitirdi.
29 Aralık 2017: Amed'de Dicle Üniversitesi mevkiinde zırhlı polis aracının çarptığı 5 yaşındaki Ferhat Dalkılıç yaşamını yitirdi.
29 Haziran 2018: Şirnex'ın Qileban (Uludere) ilçesine bağlı Andaç (Elemûn) köyünde 11 kişiyle birlikte gözaltına alınan 15 yaşındaki Ali Ölmez, içerisinde olduğu zırhlı aracın devrilmesi sonucu hayatını kaybetti.
23 Eylül 2018: Şirnex’in Hezex (İdil) ilçesinde 18 Aralık 2017’de sivil polis aracının evinin önünde çarptığı 5 yaşındaki Umut Özalp, yaşam mücadelesini kaybetti.
12 Eylül 2019: Amed’in Rezan ilçesinde polise ait zırhlı aracın çarptığı 6 yaşındaki Efe Tektekin yaşamını yitirdi.
8 Ağustos 2021: Bêdlis'in Xelat (Ahlat) ilçesinde zırhlı asker aracının çarptığı 10 yaşındaki Eyüp Kırtay yaşamını yitirdi.
3 Eylül 2021: Hezex'te zırhlı aracın çarpması sonucu 7 yaşındaki Miraç Miroğlu yaşamını yitirdi.
7 Haziran 2023: Colemêrg’in Gever (Yüksekova) ilçesinde uzman çavuşun kullandığı aracın çarpması sonucu 5 yaşındaki Erdem Aşkan hayatını kaybetti.
MA / Berivan Kutlu
