Gıda mühendisi Yard. Doç. Bülent Şık, Avrupa Birliği'ne ihraç edilen limon, mandalina ve greyfurtlarda bir tür pestisit olan klorpirifos adlı maddeye rastlandığını ve ürünlerin bu nedenle reddedildiğini söyledi. Bülent Şık'ın Twitter'da paylaştığı Avrupa Komisyonu'nun Gıda ve Yem İçin Hızlı Uyarı Sistemi'nin (RASFF) sayfasında ihraç edilen ürünlerin bekletildiği görülüyor.
Bülent Şık "AB ülkelerine Türkiye'den ihraç edilen gıdalarda (mandalina, limon, greyfurt...) klorpirifos isimli tarım zehri çıkıyor. Ürünler reddediliyor. #Klorpirifos çocuklarda sinir sistemine çok zararlı ve AB'de kullanımı yasak. Ülkemizde kullanılıyor" dedi. Şık, Tarım Bakanlığı'nı etiketleyerek "Bir diyeceğin var mı?" diye sordu.
RUSYA DA GERİ GÖNDERMİŞTİ
Rusya İnsan Sağlığı ve Tüketiciyi Koruma Kurumu (Rospotrebnadzor) geçen ay Türkiye’den mandalina alımını askıya alma kararı vermişti. Gerekçe olarak, azami düzeyi aşan miktarda Klorpirifos pestisiti tespiti gösterilmişti.
Rospotrebnadzor’un açıklamasında, “Mandalinalarda izin verilen azami düzeyi aşan miktarda Klorpirifos pestisiti tespit edildi” ifadeleri kullanılmıştı.
Rusya’nın tarım ürünleri denetim ajansı Rosselhoznadzor daha önce birçok kez Türkiye’den getirilen ve gerekli kaliteyi sağlamayan narenciyelerin ülkeye girişini engellemişti. 2018 yılında Akdeniz meyve sineği bulunduğu için bu ürünlerin sevkiyatı durdurulmuştu.
Rus uzmanlar eylülde de Türkiye’den gelen domates ve meyvelerde virüs tespit etmiş ve Ankara’ya denetimleri artırmalarını önermişti.
PESTİSİT NEDİR?
Pestisit, zararlı organizmaları engellemek, kontrol altına almak ya da zararlarını azaltmak için kullanılan madde ya da maddelerden oluşan karışımlardır. Pestisit, kimyasal bir madde, virüs ya da bakteri gibi biyolojik bir ajan, antimikrobik, dezenfektan ya da herhangi bir araç olabilir. Zararlı organizmalar, insanların besin kaynaklarına, mal varlıklarına zarar veren, hastalık yayan böcekler, bitki patojenleri, yabani otlar, yumuşakçalar, kuşlar, memeliler, balıklar, solucanlar ve mikroplar olabilir. Her ne kadar pestisitlerin kullanılmasının bazı yararları olsa da insanlar ve diğer hayvanlar için potansiyel toksisiteleri nedeniyle bazı sorunlar da yaratabilir.
PESTİSİTİN ZARARLARI NELERDİR?
Bir pestisit kimyasal bir madde ya da virüs veya bakteri gibi biyolojik bir ajan olabilir. Kimyasal pestisitlerin çoğu hedef organizmaya seçkin etkinlik gösteremedikleri için hedef organizma dışındaki organizmalarda da çeşitli hastalıklara yol açar hatta öldürücü olabilirler. Birçok pestisit insanlar için de zararlı. Kullanıldıkları canlıların yiyecek şeklinde insanlar tarafından kullanılmaları sonucunda insanlarda yaygın hastalıklara ve istenmeyen sıkıntılı durumlara sebep oluyorlar. Kimyasal pestisitlerin ve etken maddelerinin akut toksik etkileri bulunuyor. Karbamatlar, organofosfatlar ve klorlanmış hidrokarbonları içeren birçok pestisit genetoksik etkiye sahip. Tarım ile uğraşan ve pestisite maruz kalan insanlarda yapılan çalışmalarda bu bireylerde yapısal ve sayısal kromozom anomalileri ile kardeş kromatid değişiminde artmalar gözlendi.
Pestisitlerin kronik etkisine maruz kalan tarım işçilerinde birçok genetik hasarın yanı sıra karaciğer, böbrek ve kaslarda bozukluklar görülüyor. Pestisitin canlılar üzerindeki etkisi fetal yaşamdan itibaren başlıyor. Bu ilaçlar plasentadan fetüse geçmekte ve bunun sonucu olarak düşükler, hiperpigmente ve hiperkeratatik çocuk doğumları görülüyor. Yapılan hayvan deneylerinde ise radyoaktif olarak işaretlenip anneye verilen pestisitin 5 saat sonra plasentadan fetüse geçtiği ve fetüsün göz, sinir sistemi ve karaciğerine yerleştiği gözlendi.
