İngiliz haber ajansı Reuters, Türk medyasını analiz etti. "Özel dosya- İçerden bilgi aktaranlar Erdoğan’ın nasıl Türkiye’deki yazı işlerini etkilediğini ortaya çıkardı" başlığının kullanıldığı haber Jonathan Spicer imzasını taşıyor.
Dikkat çeken ayrıntıların yer aldığı haberde Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve yetkililerinin medya kuruluşlarına WhatsApp'tan veya telefonla arayarak talimat verdiği öne sürüldü.
Dosyada anaakım medya kuruluşlarında çalışan gazeteciler, Berat Albayrak'ın istifası, İstanbul'daki yerel seçimler ve Orhan Pamuk'un Nobel alması gibi olaylarda gelen talimatları anlattı.
TRT ve iktidara yakın kuruluşlarda çalışan bazı gazeteciler, ajansla isim vermeden yaptıkları söyleşilerde Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un ve çalışanlarının verdiği talimatları aktardı.
Makalenin girişinde, Berat Albayrak’ın 2020 sonunda görevini bırakması sonrasında medyada bir belirsizlik ve sessizlik olduğu hatırlatıldı. "24 saatten fazla bir süre boyunca, ülkenin medya ortamına hakim olan hükümet yanlısı TV kanalları ve gazeteler, Erdoğan'ın yaklaşık yirmi yıllık iktidarında, yakın çevresinde meydana gelen en dramatik çatlak hakkında neredeyse sessiz kaldı. Türk ana akım medyasının nasıl hükümet onaylı manşetlerden ve TV tartışmalarından oluşan sıkı bir komuta zinciri haline geldiğini gösteriyor" ifadeleri kullanılan makalede yargının, ordunun, Merkez Bankası'nın ve geniş kesimler de dahil olmak üzere Erdoğan'ın iradesine boyun eğdiğini aktardı.
YAZI İŞLERİ MÜDÜRLERİYLE İLETİŞİME GEÇİYORLAR'
Gazete Duvar'ın aktardığına göre, dosyada Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yazı işlerine talimatlar verildiği belirtilirken, sektörde çalışan onlarca kişiden bu yönde ifadeler geldiğine de dikkat çekildi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nı Erdoğan’ın oluşturduğu ve Ankara’da 1500 kişi çalıştığı hatırlatılırken, “Reuters’ın gördüğü mesajlarda Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un çalışanları telefonda arayarak ya da WhatsApp mesajlarıyla yazı işleri müdürleriyle iletişime geçiyor" yorumu yapıldı.
Fahrettin Altun ve kurmaylarının medya mensuplarıyla sık sık iletişim içinde olduğu yazılan haberde İletişim Başkanlığı’nın yıllık bütçesinin 680 milyon liraya yakın olduğu belirtildi.
İsmini açıklamayan bir yetkili, "Buranın çok büyük bir yapısı var. Burada kararlar Altun ve yardımcıları tarafından alınıyor" yorumunu yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ya da hükümeti için negatif anlam doğurabilecek ekonomik ya da askeri haberin gelmesiyle birlikte Altun’un yayın yönetmenleri ya da kıdemli muhabirlerle, bu haberlerin nasıl verilmesi gerektiğine dair iletişime geçtiğini de Reuters’a konuşan bu yetkili anlattı.
30 SAAT SONRA YEŞİL IŞIK YAKILDI'
Reuters’taki haberde, “Berat Albayrak’ın sağlık sorunlarını gerekçe göstererek ekonomi bakanlığından ayrılmasından sonra dört kaynak, Altun’un medyaya Erdoğan istifayı kabul edene kadar sessiz kalması konusunda uyarıda bulunduğunu belirtti. Erdoğan’ın istifayı kabul etmesinden sonra etkili Türk TV kanalları ve gazeteleri haberi verdi" ifadesi de kullanıldı. TRT’de çalışan kıdemli bir editör de, "30 saat bekledikten sonra bu haberin yayınlanması için yeşil ışık yakıldı” dedi.
Reuters muhabiri, bazı ekran görüntüleri gördüğünü söylerken, “Altun’un yönetiminde çalışan yetkililer düzenli olarak ana akım medyadaki yazı işlerine WhatsApp mesajları atarak kabinede ya da parti üyelerinden gelen açıklamaların hangisinin öne çıkarılacağını ya da hangilerinin görmezden gelineceğinin talimatını veriyor" yorumunu yaptı.
Fakat Reuters muhabiri bu ekran görüntülerini kamuoyu ile paylaşmadı. Altun ve ekibinin haricinde AK Partili siyasetçilerin de sık sık medya kuruluşlarıyla telefonla iletişime geçtiği ve haberlerde düzeltmeler istedikleri öne sürüldü.
ERDOĞAN'IN ORHAN PAMUK'U TEBRİK ETMESİ BEKLENDİ'
TRT’de çalışan bir editör de 2006’da Orhan Pamuk’un Nobel Edebiyat Ödülü kazanması sonrasında benzer bir durum yaşandığına dikkat çekti. İsmini açıklamayan yetkili, devlet televizyonunun dönemin başbakanı Erdoğan’ın Pamuk’u tebrik etmesinden sonra haberin verildiğine dikkat çekti. İsmini açıklamayan TRT çalışanı, “O gün büyük bir rahatlama oldu. Çünkü eğer tebrik olmasaydı, o haberi yapamazdık" dedi.
'BAŞLIK BULMAYA ÇALIRIKEN RESMEN ACI ÇEKİYORLARDI'
2019’daki yerel seçimler sonrasında gazetelerin yazı işlerinde Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan bir açıklama bekledikleri öne sürülürken, bir televizyon editörü, yöneticilerin "bir sorun veya sıra dışı bir durum yokmuş gibi davranma" talimatı verdiğini söyledi.
Dört farklı anaakım medya kuruluşunun yazı işlerinde çalışanların anlatımına göre, o gece her iki tarafın da seçimi kazandığını ilan etmesi sonrası müdürlerin İletişim Başkanlığı'ndan veya diğer yetkililerden talimat beklemesi nedeniyle kafa karışıklığı ve felç hali vardı.
Bir gazeteci, çalıştığı gazetede yazı işleri editörlerinin toplantı masasında seçim haberini hükümeti rahatsız etmeyecek şekilde hangi başlıklarla vereceklerini konuştuğunu anlattı. Kıdemli bir muhabir olduğu belirtilen gazeteci, "Başlık bulmaya çalışırken resmen acı çekiyorlardı" dedi. Haberde, ana akım TV kanallarında seçim sonrasında Erdoğan ve AK Parti’nin açıklamalarına yer verilirken CHP'li İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun açıklamalarına ise büyük oranda yer verilmediği belirtildi.
HÜKÜMET YETKİLİSİ: GAZETECİLERE İŞİNİN GEREĞİ BRİFİNG VERİYOR
Reuters’a konuşan hükümetten bir yetkili ise iddiaları reddederek “Altun’un gündemi belirleme gibi bir durumu yok. Altun, kısaca editör ve gazetecilere brifing veriyor ki bu da işinin gereği. Bu brifingler de basın özgürlüğünü ihlal edecek şeyler değil” dedi.
