Dünyanın en kalabalık ülkelerinin başında gelen Hindistan, binlerce yıllık tarihi geçmişinin yanı sıra, ırk, dil ve din bakımından da oldukça zengin bir ülke.
Ülkenin dikkat çeken topluluklarından biri de çeşitli zamanlarda yaşanan göçlerle gelen Zerdüştler. Hindistan’da Zerdüştlere (Zerdeştiler), kökenleri İran coğrafyası olduğu için “Parsi” (Fars ülkesinden gelenler) olarak isimlendiriliyor.
Mumbai şehri başta olmak üzere Gujarat eyaleti ve Delhi’ye yerleşen Zerdüştler, Hindistan’da ekonomi, politika kültür ve sanat alanlarına büyük işlere imza atmış.
Zerdüştler üç aşamada Hindistan’a göç etti
Rûdaw Ekonomi Servisi Müdürü Omar Muradi, Hindistan’da Zerdüştleri araştırdı.
Dr. Ali İrani, Hindistan’da tıp dahil bir çok alanda üne sahip tanınmış bir şahsiyet. Ayrıca Hindistan Milli Kriket Takımının eski koçu.
Rûdaw’a konuşan Dr. Ali İran’i, Zerdüştlerin İran'dan Hindistan'a göçünü şöyle anlatıyor:
“Parsiler (Zerdüştler) Hindistan'a üç aşamada geldi. Ari ırkı olan bu halk, ilk kez 1.200 yıl önce Araplar İran’ı Müslümanlaştırmak için geldiklerinde, Pars eyaletinde Şiraz yakınlarındaki bölgelerden Hindistan’a geldiler. Zerdüştler şimdi burada Parisi olarak tanınıyor.
İkinci göç, Mahmud Toghlaq, yaklaşık 300-350 yıl önce İran’dan gelip Hindistan'a saldırmak istediğinde yaşandı. Hindistan'a sefer başlattığında çok az askeri vardı. Ordusunun büyük olduğunu göstermek için de tüm göçmenleri ve evsizleri kendisi ile Hindistan'a getirdi. Ancak Hindistan'daki hedeflerine ulaşıp geri döndüğünde göçmenler Hindistan'da kaldı. Onlar Farsça konuşuyordu.
Son aşama ise yaklaşık 100 yıl önce yaşandı. Babam da o göç sırasında Yezd’den buraya geldi. O dönem (Kaçkar hanedanlığının) zulmü ve kırımından kaçanlar buraya geldi. (18. Yüzyılda Kacar hanedanlığı Yezd şehrinde Zerdüştler karşı kırım başlatmıştı). O zamanlar Hindistan ile İran sınırdaştı. Pakistan daha sonra kuruldu. Ben de burada Mumbai’de doğdum."
Kutsal Ateşi kendileri ile birlikte götürdüler
Zerdüştlerin “Manekci” dedikleri en eski ikinci tapınağı Mumbai’de. Bu tapınak MS 1733 yılında o zamanın zengin bir Zerdüşt olan Makenci Noroji tarafından inşa edilmiş. Ateş ve su tanrının saflığının birer işareti dayılır ve tapınaktaki “Kutsal Ateş” hiçbir zaman sönmez. Kapıdaki büyük ve görkemli heykel ise, Zerdüştlüğün sembolü, eşsiz Ahuramazda'ya ait.
Ülkedeki dün ve düşünce özgürlüğü nedeniyle, çok sayıda Zerdüşt Hindistan'da yaşıyor ve onlar bu zengin kültürün birere parçası artık. Zerdüştler ilk olarak Gujarat eyaletine geldikleri için ilk tapınaklarını da burada inşa etti. Daha sonra Mumbai’ye yerleşen Zerdüştilerin büyük kısmı burayı büyük bir ticaret merkezi haline getirdi.
Dr. Perwez Grant, Hindistan'ın en tanınmış Zerdüşt şahsiyetlerinden biri. O, Mumbai’deki ekonomi ve ticaretin yüzde 30'unun Hintli Zerdüştlerin elinde olduğunu söylüyor:
“Zerdüşler köken olarak İran’dan gelmişler. Onlar İran’dan sürgün edildi. Küçük gemilerle göç ettiler, yanlarında getirdikleri küçük ateşleri bu güne kadar da sönmedi. Gujarat’taki kıyı bölgelere yerleştiler ve küçük bir kent kurdular. Daha sonra Gujarat’tan Mumbai’ye göç ettiler.”
Mumbai’de yaklaşık 50-60 bin Zerdüşt yaşıyor. Punash şehrinde ise yaklaşık 10 bin Zerdüşt var. Bazı Zerdüştler şu an Kanada ve İngiltere gibi diğer ülkelerde yaşıyor. Kanada'da yaklaşık 7 bin, İngiltere'de ise yaklaşık 6 ila 7 bin Zerdüşt yaşıyor. Zerdüştler, ana vatanlarından getirdikleri ateşin sönmesine hiç bir zaman izin vermedi.
Dr. Perwez Grant, “Zerdüşt olanlar ‘Sedraw Kasti’ denilen özel bir kıyafet giymeli. Sedra beyaz ve çok pahalı bir kuşatan yapılıyor. Kasti de aynı şekilde elle yapılan pahalı bir kuşatan yapılıyor. Bu elbisenin hazırlanması 2-3 hafta sürüyor. Kıyafeti sadece belirlenmiş bir kaç kadın dikebilir. Geçmişte Zerdüştler yaygın olarak bu kıyafeti giyerdi. Ancak şimdi daha az giyiliyor, çünkü zaman değişti” diyor.
Ekonomide söz sahibiler
Zerdüştler bugün Hindistan'da en yüksek yönetim kademelerinde yer alıyor. Ayrıca ülkedeki en büyük şirketler grubundan biri olan TATA Group’un sahibi de Zerdüştler. Geçmişi 150 yıl öncesine dayanan bu şirketler grubu, şimdilerde Hindistan ekonomisinin önemli çarklarından biri. TATA Group yaklaşık 100 şirketten oluşuyor. 100 milyar dolardan fazla sermayeye sahip olan bu grup, demir çelik endüstrisinde, havacılıkta, otomotiv endüstrisi ve diğer birçok sektörde faaliyet gösteriyor. Grup ayrıca İngiliz Land Rover ve Jaguar markalarının ülkedeki sahibi.
Zerdüştler Hindistan'ın küçük bir bileşeni olsalar da, geleneklerini hemen hemen tamamen korumayı başarmışlar.
Dr. Perwez Grant, dönemin değiştiğini ve Zerdüştlerin de zamana ayak uydurarak değişmesi gerektiğini savunuyor:
“Zerdüştlük inancı üç temele dayanıyor; İyi düşünce, iyi söz ve iyi iş. Tüm toplum bu temel ilkeler üzerinde ayakta duruyor. Onlar çok yardımsever bir toplum. Newcut diye bir törenleri var, bu Zerdüşt toplumuna kabul edildiğinizde yapılır. Tören yarım veya bir saat kadar sürer. Daha çok kişi 5 veya 6 yaşındayken düzenleniyor. Erkek, çocukları büyüdüğünde onları Zerdüşt yapabilir. Fakat kadın çocuklarını Zerdüşt yapamaz. Biz şimdi onları da Zerdüşt toplumuna döndürmenin yani kadınların da çocuklarını bu dine getirebilmeleri için mücadele veriyoruz.”
Hindistan'daki Zerdüştler, ekonomik güçleri nedeniyle, dinlerini ve kültürlerini koruyabilmiş. Onlar tanınmış bir topluluk oldukları gibi hayır işleri ile de nam salmışlar.
