Küresel finans kuruluşları, TL’de yaşanan sert kayıpların ardından bu kur krizinin Türkiye ekonomisi için ne anlama geleceği konusunda değerlendirmeler yapıyor.
Goldman Sachs, Societe Generale, Capital Economics, Fitch, Barclays ve Nomura gibi kuruluşlar TL’deki sert değer kayıplarının Türkiye ekonomisi için yarattığı risklere dikkat çekti. Financial Times gazetesi analizinde bu riskler dört başlıkta toplandı: Enflasyon, bankacılık sektörü, dolarizasyon ve dış borçlar…
Dolarizasyonun daha da artabileceği, enfl asyonun yıl sonuna yüzde 25-30 bandına gelebileceği, şimdilik iyi durumda olan bankacılık sektörüne yönelik de risklerin ortaya çıkabileceği ve özellikle döviz cinsi borç yükü artmış Hazine’nin borçlarını ödemesinin daha pahalı hale geldiği belirtiliyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz artırımı gerekiyorken, faiz indirerek küresel yatırımcılara enflasyonla mücadelenin tamamen bırakıldığı mesajını vermesi analistlere göre, Türkiye’nin potansiyel büyümesini de ciddi oranda aşağı çekebilir.
DÖRT BAŞLIKTA GİDİŞATIN YARATTIĞI RİSKLER
Financial Times’ın, “Lira’nın çöküşü Türkiye ekonomisi için ne anlama geliyor?” başlıklı analizinde, “Erdoğan’ın faize yaklaşımının Türkiye’deki finansal sistem ve reel ekonominin sağlığına ciddi riskler taşıdığı, kamuoyundaki tepkilerin giderek yükseldiği” belirtilerek 4 önemli riske dikkat çekiliyor:
1- DOLARİZASYON:
2018 yılında yurtiçi yerleşiklerin mevduatlarının yüzde 49’u dövizdeydi. Bu oran kasım itibariyle yüzde 55’e yükseldi ve yaklaşık 260 milyar dolar büyüklüğe ulaştı. FT’ye konuşan analistler dolar mevduatlarının daha da artarak TL üzerindeki baskının daha da çoğalabileceğinden endişe ettiklerini belirtiyor.
Ancak Uluslararası Finans Enstitüsü Başkanı Robin Brooks dolarizasyon konusunda birçok “dedikodu” olduğunu, bu rallinin panik dolarizasyonuna yol açmayacağını belirtiyor. Brooks Twitter’dan yaptığı açıklamada gerçek zamanlı verilere göre dolarizasyon beklemediklerini söyledi.
2- ENFLASYON:
Capital Economics: Enfl asyon bir iki aya yüzde 25 ila 30’a yükselir. İthal ürünlere - özellikle enerji ve hammaddeye olan bağımlılık para birimindeki çöküşün hızla fiyatlara yansıdığı anlamına geliyor.
Societe Generale: Türk Lirası'na olan güvenin azalmasıyla insanlar bankalardan varlıklarını çekebilir, finansal piyasalardaki istikrarın bozulabilir ve Türk Lirası'ndaki değer kaybı bir hiperenfl asyon dönemine yol açabilir.
3- BANKACILIK:
Fitch: Kredi derecelendirme kuruluşunun Türk bankaların değerlendirmesinden sorumlu isim Hüseyin Sevinç FT’ye yaptığı değerlendirmede şunları söylüyor:
“Son yıllarda Türkiye birçok kriz yaşadı ve bankaların makul düzeyde likidite sağlayabildiğini gördük. Bankalar sendikasyon kredilerini bu yıl da başarılı şekilde alıyor. Bankaların piyasanın bir yıl gibi bir dönem için yeterli döviz rezervi var. Ancak bu sürenin uzamasının ciddi riskleri var.”
Societe Generale: Bankanın gelişen piyasalar stratejisti Phoenix Kalen “Endişem bundan sonra ne olacağı. Siz paranızı Türk bankalarında tutmak ister miydiniz?” ifadeleriyle yurtiçi yerleşiklerin güven kaybının mevduatlarını çekmek istemeleriyle sonuçlanabileceği görüşünde.
4- DIŞ BORÇ:
Barclays: Özel sektörün döviz cinsi borçları 2018’de yaşanan kur krizindekine göre 74 milyar dolar azalmış durumda. Bu dış borcun bir kısmı eski Maliye Bakanı Berat Albayrak yönetiminde başlatılan döviz cinsi yerel borç ihracıyla kamu sektörüne kaymış durumda. Merkezi hükümet borçlarında döviz cinsi borcun toplamdaki oranı 2017’deki yüzde 39 düzeyinden yüzde 60’a ulaşmış durumda. TL’deki değer kaybı Hazine’nin borç yükünü daha pahalı hale getiriyor.
Goldman Sachs: “Bu sefer farklı” başlığıyla yayınladığı raporda TCMB’nin faiz artırımlarına ilişkin öngörüsünde revizyona giderek 2022’nin ikinci çeyreğinde 600 baz puan artırım yapılmasını ve politika faizinin yüzde 14’ten yüzde 20’ye çıkarılmasını öngördü. Banka önceki tahminlerinde faizin yüzde 18’e yükseltilmesini öngörüyordu. Bankaya göre bu faiz artırımı enfl asyonu tek haneye geri getirmeye yetmeyecek ancak finansal istikrarın korunmasını sağlar.
Credit Suisse: İsviçre merkezli yatırım bankası TCMB'den yüklü bir faiz artışı gelene kadar dolar/TL'nin 14 seviyesine yükselebileceğini öngörüyor. Banka ekonomistleri yüklü bir artış gelmesi durumunda kurun 11 bölgesine gerileyebileceği görüşünde. Banka faizin manşet enfl asyonla aynı seviyeye gelmesi için 500 baz puan artırım gerektiğini, kurdaki istikrar için TCMB'nin 10 puanlık agresiz bir faiz artışına ihtiyaç duyabileceğini belirtiyor.
