Dünyanın önde gelen ekonomistleri arasında gösterilen Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MİT) öğretim üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz artırma kararına ilişkin değerlendirmesinde, "Doğru yönde bir karar" demekle beraber toplamda dört alanda politika değişikliği gerektiğini belirtti. Acemoğlu, "Sonuç olarak doğru yöne doğru bir adım, ama bence arkası gelip gelmeyeceği belli değil. Bence Türkiye ve Türk halkını zor günler bekliyor" öngörüsünde bulundu.
RELATED VİDEO
HANGİ DÖRT ALANDA DEĞİŞİKLİK ÖNERDİ?
Faiz artırımını sosyal medya hesabından peşpeşe paylaşımlarla analiz eden Acemoğlu, Türkiye'de ekonominin düzlüğe çıkabilmesi için şart gördüğü politika değişikliklerini şöyle sıraladı: Reel faizlerin sıfırın üstüne doğru taşınması, eşzamanlı olarak kurumsal reform sürecine başlanması, yurtdışından kaynak getirilmesi ve yoksullun artmamasının sağlanması.
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ, DEMOKRASİ VE YARGI BAĞIMSIZLIĞI VURGUSU
Bu dört alanda da soru işaretleri bulunduğunu belirten Acemoğlu'nun, ekonomi için ifade özgürlüğü ve demokratik hakların kuvvetlendirilmesinin önemini vurgulayıp şu yorumu yapması dikkat çekti: "Bunların içinde yolsuzluğu kontrol altına almak, rekabeti azaltan uygulamaları durdurmak, yargı kurumlarının bağımsızlığını sağlamak ve yatırımın önünün açılması özellikle önemli. Bu konularda hiçbir gelişme yok ve olacağını düşünmüyorum."
'DOĞRU YOLUN EN BAŞINDAYIZ'
Acemoğlu'nun paylaşımları şöyle:
"Merkez Bankası’nın faizi arttırması konusunda bazı düşünceler. Objektif olarak baktığımız zaman 7.50% faiz arttırımı doğru yönde bir karar.
Geçen ayki hayal kırıklığı yaratan ve beklentinin çok altında kalan faiz artırımından sonra, bu yeni karar Merkez Bankası’nın belki de gerçekten enflasyona karşı mücadeleye başladığının göstergesi olabilir.
Ama bence doğru politikalara doğru giden yolun daha en başındayız. Sadece yüksek faiz aktarılmasıyla ekonomi düzelmez. Benim bu konuda hep vurguladığım ve yapılması gerekli gördüğüm dört politika değişikliği var.
'DEVLET BANKALARI DURACAK MI?'
Birincisi faizleri arttırıp enflasyonu kontrol altına almaya başlamak için reel faizleri sıfırın üstüne doğru taşımak. Bu enflasyona karşı mücadele için çok önemli. Bu birinci maddenin başındayız. Ben hala emin değilim devlet bankaları duracak mı?
Başka yollardan rant dağıtımına devam edilebilirler. Yani şimdilik sadece birincinin bir bölümüne doğru bir adım atıldı.
'KURUMSAL REFORMDA DEMOKRASİ ÖNEMLİ'
İkincisi, aynı sırada kurumsal reform sürecine başlamak. Bu da çok önemli. Bu süreç ifade özgürlüğü ve demokratik hakların kuvvetlendirilmesi ile başlamalı. Ama aynı zamanda ekonomiyi direk olarak etkileyecek yapısal reformlar da çok önemli.
Bunların içinde yolsuzluğu kontrol altına almak, rekabeti azaltan uygulamaları durdurmak, yargı kurumlarının bağımsızlığını sağlamak ve yatırımın önünün açılması özellikle önemli. Bu konularda hiçbir gelişme yok ve olacağını düşünmüyorum.
Benim Murat Üçer’ile beraber yaptığım analizde Türkiye’nin en büyük problemlerinin verimsizlik ve teknolojik gerilik olduğu ortaya çıkıyor. Bunlar kurumsal ve büyük yapısal reformlar olmadan çözülemeyecek problemler.
Bu verimsizlik devam ettiği sürece de ücretler reel olarak artmayacak ve enflasyonu tetikleyecek problemler her zaman ortaya çıkacak. Fakirlik ve işsizlik problemleri devam edecek.
'MEHMET ŞİMŞEK GEÇMİŞTE YURTDIŞI KAYNAKLARI DOĞRU KULLANMADI'
Üçüncü olarak enflasyona karşı mücadele ve kurumsal yapıdaki reformların başlangıcıyla beraber yurtdışından kaynak getirilmesi. Bu kaynaklar şirket ve banka bilançolarındaki kötü durumu düzeltmek için ve depremden dolayı ortaya çıkan büyük harcama gerekliliği için kullanılmalıdır
Bu konuda bir şey yapılacak mı? Ekonomi kurmayları tabii ki yurtdışından kaynak getirmek istiyorlar. Ama bunları doğru kullanacaklarına emin değilim. Türkiye bankalarının ve şirketlerinin gerçek durumunun ne olduğunu şu ana kadar tartışmadılar.
Mehmet Şimşek bundan önceki bakanlık döneminde bol kaynak vardı ve bu kaynaklar doğru kullanılmadı. Türkiye’nin üretkenliğinin en düşük olduğu dönemdi bu dönem. Şimdi birden bire doğru kararları mı almaya başlayacaklar?
'SOSYAL GÜVENLİĞİN KUVVETLENDİRİLMESİ LAZIM'
Dördüncüsü ise fakirliğin artmamasını sağlamak. Yurtdışından gelen kaynaklarla ve iyi bir yola oturtulan kurumsal reformlarla beraber hem yatırımı arttırmak hem de sosyal güvenlik ağını kuvvetlendirmek lazım. Bu konuda hükümetin doğru politikaları izleyeceğinden de emin değilim.
Sonuç olarak doğru yöne doğru bir adım, ama bence arkası gelip gelmeyeceği belli değil. Bence Türkiye ve Türk halkını zor günler bekliyor."
