Putin, televizyon yayınında yaptığı açıklamada, Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya'nın, Dağlık Karabağ meselesine ilişkin ortak açıklamayı kabul ettiğini bildirdi.
"Azerbaycan ile Ermenistan arasında bu gece 00:00'dan itibaren ateşkes başladı. Azerbaycan ve Ermenistan kontrol ettikleri pozisyonlarda kalacaklar" diyen Putin, Dağlık Karabağ'daki temas hattı ve Karabağ'ın Ermenistan ile bağlandığı koridorda Rusya barış güçlerinin konuşlandırılacağını belirtti.
Yerinden edilmişlerin ve mültecilerin Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserinin kontrolünde Dağlık Karabağ'a ve etrafındaki bölgelere döneceğini aktaran Putin, esir ve cenazelerin değişiminin yapılacağını söyledi.
Bölgenin ulaşım bağlantılarında engellerin kaldırılacağını belirten Putin, "Ulaşım, iletişimin kontrolü, Rusya Sınır Güvenlik Servisi kurumları tarafından da sağlanacak" dedi.
Putin, "Varılan anlaşmalar, Dağlık Karabağ krizinin uzun vadeli ve kapsamlı çözümü için adil temelde, Ermeni ve Azerbaycan halklarının çıkarları doğrultusunda gerekli koşulları oluşturacak" ifadesini kullandı.
ANLAŞMA MADDELERİNDE NELER VAR?
Rusya bölgeye 1,960 asker gönderecek. Rus barış gücü bölgeye 5 yıllığına konuşlanacak
Ermenistan işgalindeki Agdam ve Kızıl Kürdistan toprakları olan Laçin ve Kerbecer Azerbaycan'a teslim edilecek.
Yerlerini terk etmiş siviller BM gözetiminde evlerine geri dönecek
Esirler karşılıklı olarak takas edilecek
PAŞINYAN: ÇOK ACI VERİCİ BİR ANLAŞMA İMZALADIM
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan ve Rusya devlet başkanları ile Karabağ'da süren savaşın sonlandırılması için 'çok acı verici' bir anlaşma imzaladığını duyurdu.
Sosyal medya hesabından açıklama yapan Paşinyan, savaşın 01:00 itibari ile sona ereceğini aktardı. Paşinyan, "Anlaşma benim ve halkım için inanılmaz derecede acı” ifadelerini kıllandı. Ermeni Başbakan, kararı askeri durumun derin analizi sonrası aldığını vurguladı.
Anlaşmanın bir zafer olmadığını kaydeden Paşinyan, anlamayı imzalamak dışında seçeneği bulanmadığını ve önümüzdeki günlerde bir ulusa sesleniş konuşması gerçekleştireceğini duyurdu.
ALİYEV: BU ANLAŞMA BİZİM ŞANLI ZAFERİMİZDİR
Anlaşmayla ilgili değerlendirmelerde bulunan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, "Bugün Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki Dağlık Karabağ sorununa son verildi" diyerek, üçlü anlaşmanın sorunun çözümü konusunda "son nokta" olacağını belirtti.
Aliyev, anlaşmaya göre askeri operasyonların durduğunu, Azerbaycan ve Ermenistan'ın kontrol ettikleri pozisyonlarda kalacağını belirtti.
Ağdam ilinin 20 Kasım'a kadar geri verileceğini bildiren Aliyev, Kelbecer'in 15 Kasım, Laçın'ın ise 1 Aralık'a kadar Azerbaycan'a teslim edileceğini duyurdu.
Aliyev, Dağlık Karabağ'da temas hattında ve Laçın koridorunda Rus barış gücünden hafif silahlı 1960 asker ile 90 zırhlı personel aracının konuşlanacağını belirterek, Rus barış gücünün, Ermenistan ordusunun geri çekilmesine bağlı olarak bölgede yerleşeceğini bildirdi.
Aliyev, anlaşmanın tarihi önem taşıdığını belirterek, "Paşinyan bu anlaşmayı kameralardan uzak bir yerde, korkakça imzalayacak. Kendi isteğiyle imzalamıyor. Demir yumruğumuz sayesinde imzalıyor. Bu anlaşma bizim şanlı zaferimizdir" dedi.
ÖNCEKİ GÖRÜŞMELERDE NE OLMUŞTU?
1994'ten bu yana zaman zaman yürütülen müzakerelerde Azerbaycan'ın önceliği Ermenistan ordusunun bulunduğu ve yerleşimin yok denecek kadar az olduğu, yaklaşık 7 bin kilometrekarelik 7 bölgeden çekilmesi oldu.
Tarafların imzaya en yakın olduğu 2007'deki Madrid Prensipleri de Ermenistan'ın bu bölgelerden çekilmesi, Dağlık Karabağ'a ara statü verilmesini ve nihai kararın sonraki süreçte verilmesini kapsıyordu.
Ermenistan'ın nihai aşamada topraklarına katmak istediği Dağlık Karabağ ile Ermenistan arasındaki Kelbecer ve Laçin bölgelerinden ise koridor açılacaktı. Ancak Erivan yönetimi, Bakü koridor sözü verse de Kelbecer ve Laçin'den çekilmeyi reddetti. Azerbaycan da Dağlık Karabağ'ın durumunun belirsiz bırakılmasını kabul etmedi. Anlaşma sağlanamadı.
SON ÇATIŞMALAR NASIL ÇIKTI?
Ermenistan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Azerbaycan'ın 27 Eylül Pazar günü yerel saatte Dağlık Karabağ'da 08.10'da sivil yerleşimlerine saldırdığı belirtilmişti.
Azerbaycan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada ise "Ermenistan'ın sınırdaki muharebe faaliyetlerini sonlandırmak ve sivillerin güvenliğini sağlamak için karşı saldırıya geçtik" ifadeleri kullanılmıştı.
DAĞLIK KARABAĞ SORUNU
Dağlık Karabağ, hukuken Azerbaycan sınırları içerisinde yer alıyor ancak fiilen Ermenistan denetiminde bulunuyor.
Ermenistan, Dağlık Karabağ’ın yanı sıra Laçin, Hocavend, Kelbecer, Ağdere, Ağdam, Cebrayıl, Fuzuli, Gubadlı ve Zengilan gibi Azerbaycan bölgelerini de kontrol altında tutuyor.
İşgal sonucu doğduğu toprakları terk etmek zorunda kalan 1 milyona yakın kişi yaşamlarını ülkenin diğer bölgelerinde sürdürüyor.
Tarafların 4-5 Mayıs 1994'te Bişkek'te, Bağımsız Devletler Topluluğu Parlamentolararası Meclisi, Kırgızistan Cumhuriyeti'nin Parlamentosu, Rusya'nın Federal Meclisi ve Dışişleri Bakanlığının inisiyatifiyle imzaladığı "Bişkek Protokolü" diye bilinen ateşkes anlaşması da kağıt üzerinde kaldı.
Azerbaycan, Dağlık Karabağ'a yüksek statülü özerklik vadederken, Ermenistan bu bölgenin Azerbaycan'dan ayrılarak bağımsız olmasını istiyor.
Bişkek Protokolü'nün imzalanmasından bugüne kadar geçen 25 yılda yaşanan çatışmalarda, taraflarca net rakamlar verilmese de sayıları binlerle ifade edilen asker hayatını kaybetti.
