- Spectrum House Düşünce ve Araştırma Merkezi, Kasım 2022'de gerçekleştirdiği 'Kürt Seçmen Eğilimi' araştırmasının ayrıntılı raporunu açıkladı. Araştırmaya katılan HDP seçmeninin büyük çoğunluğu, partinin cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kendi adayını çıkarması gerektiğini düşündüğünü söyledi.
KATILIMCILAR HANGİ İLLERDE?
Rapora göre saha çalışması Kürt illeri Ağrı, Bitlis, Diyarbakır, Kars, Iğdır, Mardin, Muş, Şırnak, Urfa, Van ve Kürt nüfusun yoğun olarak yaşadığı İstanbul, Mersin, Konya ve Bursa gibi Batı illeri olmak üzere 26 bölgeyi esas alan yedi bölgede ve 14 ilde gerçekleştirildi. Ankete, 1934 kişi katıldı.
AKP 2018'E KIYASLA 9.5 PUAN GERİLEDİ
Katılımcıların yüzde yüzde 67,4’ü 2018 genel seçimlerinde HDP'ye, yüzde 18,5’i de AKP'ye oy verdiğini söyledi. Yüzde 9,3’ü oy kullanmadığını, yüzde 3,8’i ise CHP'ye oy verdiğini söyledi.
"Bu pazar i̇ttifaksız bir seçim olsa hangi siyasi partiye oy verirsiniz?” sorusu yöneltildiğinde ise yüzde 73 oranında HDP, yüzde 9 oranında AKP, yüzde 6,5 oranında CHP yanıtı çıktı. 2018 seçimlerine kıyasla, AKP’nin 9,5 puanlık gerileme yaşadığı, HDP’nin oylarını 5,6, CHP’nin ise 2,7 puan artırdığı görüldü.
2018'DE AKP'YE OY VERENLERİN YARIDAN FAZLASININ KARARI DEĞİŞTİ
2018 genel seçimlerinde AKP’ye oy vermiş olanların sadece yüzde 46,3’ü "bu pazar seçim olsa tekrar AKP’yi tercih edeceklerini" söyledi. Katılımcıların yüzde 14’ü bu pazar seçim olsa HDP’yi, yüzde 7’si CHP’yi tercih edeceklerini belirtti. Bu, 2018'de AKP’ye oy veren katılımcıların yarısından fazlasının tekrar AKP’ye oy vermeyeceği, yüzde 27,1’lik bir kesimin ise AKP’den ayrılarak gri bölgeye geçtiği, "Kararsız ve Oy kullanmama" eğiliminde olduğu anlamına geliyor
DAHA ÖNCE OY KULLANMAYANLARIN İTTİFAKSIZ SEÇİMDE TERCİHİ NE?
"2018 Seçimleri’nde hangi partiye oy verdiniz?” sorusuna yanıtında daha önce oy kullanmadığını belirten katılımcıların yüzde 54,7’si, bu pazar seçim olsa HDP’yi tercih edeceğini söyledi. Bu seçmenlerin yüzde 12,8’i tercihlerini CHP’den yana kullanacaklarını belirtti.
İTTİFAKLI SEÇİMDE EĞİLİM NE YÖNDE?
"İttifaklı bir seçim olması durumunda oyunuzu hangi ittifaka verirsiniz?" sorusuna yanıtta, HDP ve bileşenlerine oy vereceğini söyleyen katılımcıların oranı yüzde 70,7 çıktı. Cumhur İttifakı’nı tercih edeceğini söyleyen katılımcıların oranı yüzde 9,4; Millet İttifakı’na oy vereceğini söyleyen katılımcıların oranı yüzde 9,2 olarak ölçüldü.
İttifaksız bir seçim durumunda HDP’ye oy vereceğini söyleyen katılımcıların oranı ile mukayese edildiğinde HDP oylarında yüzde 2,7 puanlık bir düşüş olduğu görüldü. Aynı şekilde Millet İttifakı (CHP + İyi Parti) oylarında yüzde 2,1 puanlık bir artış kaydedildi. Buna göre ittifaklı bir seçim halinde HDP’nin kendi oylarını büyük oranda koruduğu, seçmen grubunun küçük bir kısmının ise doğrudan Millet İttifakı’na oy verme eğiliminde olduğu görüldü. İttifaklı seçim durumu, kararsızların oranını da bir miktar yükseltti.
HDP SEÇMENİNİN YÜZDE 74'Ü İLK TURDA KENDİ ADAYINI İSTİYOR
Araştırma grubunda yer alan ve HDP’ye oy vereceklerini söyleyen seçmenlerin yüzde 74'ü, partinin cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda aday çıkarması gerektiğini söyledi. HDP seçmeninin yüzde 13,3'ü "Hayır kendi adayını çıkarmayıp Millet İ̇ttifakı’nın ortak adayını desteklemeli" dedi. Yüzde 3,9 ise "Partinin kararı" yanıtını verdi.
'KENDİ ADAYINI ÇIKARSIN' GÖRÜŞÜ BÖLGESEL BAZDA DEĞİŞMEDİ
Araştırma grubunda yer alan katılımcıların "HDP Cumhurbaşkanlığı seçimleri ilk turunda aday çıkarmalı mı?" sorusuna verdikleri yanıtlara bölgesel bazda bakıldığında, ağır basan "Evet" eğilimi değişmedi. Kürt illerinde bu oran yüzde 76,1, batı illerinde yüzde 70,8 oldu.
'BU PAZAR SEÇİM OLSA BİRİNCİ TURDA HANGİ ADAYA OY VERİRSİNİZ?'
Araştırma grubunda yer alan katılımcıların yüzde 69’u, 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Selahattin Demirtaş'a oy verdiğini söyledi. Yüzde 17,3’ü Recep Tayyip Erdoğan'a oy verdiğini belirtirken, yüzde 8,7’si oy kullanmadığını, yüzde 4,1’i de Muharrem İnce'ye oy verdiğini aktardı.
Katılımcılar, “Bu pazar Cumhurbaşkanlığı Seçimi olsa 1. turda oyunuzu hangi adaya verirsiniz?” sorusunı da yanıtladı. Buna göre yüzde 74,3’ü HDP’nin göstereceği adaya oy vereceğini belirtti. Yüzde 10,5’i Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 7,3 ‘ü Millet İttifakı adaylık yarışında ismi geçen adaylardan birini (Kemal Kılıçdaroğlu, Mansur Yavaş, Ekrem İmamoğlu) tercih edeceğini belirtti. İttifaklı genel seçim tercihleriyle karşılaştırıldığında Cumhurbaşkanlığı yarışında 1. turda Erdoğan’ın tercih edilme oranının Cumhur İttifakı’nın bir puan önünde olduğu görüldü.
TERCİH DEĞİŞİKLİKLERİ
2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan’a oy veren seçmenlerin sadece yüzde 58,1’i yeniden Erdoğan’ı tercih edeceğini söyledi. Erdoğan’a oy vermiş olan seçmenin yüzde 10,5’i, bu pazar seçim olsa birinci turda ne yapacağı konusunda kararsız olduğunu söylerken, yüzde 10,8’i HDP’nin göstereceği adaya, yüzde 4,5’i Kemal Kılıçdaroğlu’na, yüzde 4,8’i Mansur Yavaş’a oy vereceğini, yüzde 6,3’ü ise oy kullanmayacağını beyan etti. Araştırmada, kararsız seçmenin seçim takvimi sonrası hangi politikalardan etkileneceği ve partilerin bu kesime yönelik atacağı adımların önemli olduğu belirtildi.
2018 seçimlerinde Demirtaş’a oy vermiş seçmen yüzde 94,8 oranında 1. turda tekrardan HDP’nin göstereceği adaya oy vereceğini ifade etti. Bununla birlikte daha önce oy kullanmamış seçmenin %yüzde 60,8’i ve daha önce Muharrem İnce’ye oy vermiş seçmenin yüzde 29,1’i de tercihini 1. turda HDP’nin göstereceği adaydan yana kullanacağını ifade etti. Önceki seçimde Muharrem İnce’ye oy veren katılımcıların bu pazar seçim olsa 1. turda kalan dağılımları ise %34,2 ile Kemal Kılıçdaroğlu, %13,9 ile Mansur Yavaş ve %11,4 ile Ekrem İmamoğlu şeklinde oldu.
anket10.jpg
İKİNCİ TURDA DESTEK, ERDOĞAN'IN KARŞISINDAKİ 'BİLİNMEYEN ADAYA'
Katılımcılar, “Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 2. tura Recep Tayyip Erdoğan ve karşısında partinizin çıkardığı ama henüz kim olduğunu bilmediğiniz bir aday olsa tercihiniz hangi adaydan yana olur?” sorusunu da yanıtladı. Yüzde 76,3’ü adayın kim olacağına bakmaksızın partisinin işaret edeceği adayı destekleyeceğini söyledi. Erdoğan’a oy vereceğini söyleyenlerin oranı yüzde 11,3'te, kararsızlar ise yüzde 7,8'de kaldı.
anket7.jpg
HDP SEÇİME NASIL GİTMELİ?
Araştırma grubunda yer alan ve HDP’ye oy vereceğini beyan eden katılımcılara "Sizce HDP seçime nasıl gitmeli?" sorusu da yöneltildi. Yüzde 70,1 "HDP ve bileşenleri genişletilmeli", yüzde 11,1 "Millet İttifakı’nda yer almalı", yüzde 8,7 "Hiçbir ittifakta yer almamalı", yüzde 8 "Fikrim yok", yüzde 0,7 "Cumhur İttifakı’nda yer almalı" yanıtını verdi.
anket5.jpg
Buna göre, her 10 HDP seçmeninden yedisi HDP ve bileşenlerinin genişletilmesi, her 10 seçmenden 1'i ise "hiçbir i̇ttifakta yer almaması" yönünde görüş belirtti. Spectrum House, her 10 seçmenden yedisinin bileşen ve genişleme politikalarını destekleme eğiliminde olmasının, "HDP’nin Üçüncü Yol stratejisinin kayda değer bir oranda desteklendiği" anlamına geldiğini belirtti.
'HDP KAPATILIRSA HANGİ PARTİYE OY VERİRSİNİZ?'
Araştırma grubunda yer alan ve HDP’yi desteklediğini beyan eden katılımcılara "HDP’nin kapatılması durumunda hangi siyasi partiye oy verirsiniz?" diye de soruldu. Katılımcıların yüzde 70,4’ü "HDP’nin yeni partisi ya da işaret edeceği parti", yüzde 8,8’i "Oy kullanmayacağım/Boykot", yüzde 7’si "CHP", yüzde 6,6’sı "Kararsız", yüzde 4,1’i ise "Cevap vermek istemiyorum" dedi.
anket6.jpg
MİLLET İTTİFAKI'NIN ADAYI KİM OLMALI?
“Cumhurbaşkanlığı Seçimi için Millet İttifakı’nın çatı adayı sizce kim olmalı?” sorusu yöneltilmiştir. Buna göre yüzde 29,8 Ekrem İmamoğlu, yüzde 26,1 Kemal Kılıçdaroğlu, yüzde 11,1 Cevap Vermek İstemiyorum, yüzde 10,7 Kararsızım, yüzde 9,1 Mansur Yavaş, yüzde 7,4 Abdullah Gül, yüzde 3,2 Ali Babacan olarak cevap verdi.
Millet İttifakı’nın çatı adaylığı için yüzde 29,8 ile en yüksek oranda Ekrem İmamoğlu ismi ifade edildi. İmamoğlu’nu yüzde 26,1 ile Kılıçdaroğlu takip etti.
anket9-004.jpg
İSTANBULLULAR İMAMOĞLU DEĞİL, KILIÇDAROĞLU DEDİ
Katılımcıların “Cumhurbaşkanlığı Seçimi için Millet İttifakı’nın çatı adayı sizce kim olmalı?” sorusuna verdiği yanıtlara iller bazında bakıldığında, Kürt illerindeki katılımcıların tercihleri yüksek oranda Ekrem İmamoğlu oldu.
Bursa, İstanbul ve Van’da ise çatı adayın Kemal Kılıçdaroğlu olması yönünde bir eğilim görüldü. Spectrum House, "Ekrem İmamoğlu’nun, Belediye Başkanı olduğu İstanbul’da, Kemal Kılıçdaroğlu’nun belirgin bir şekilde gerisinde olması oldukça dikkat çekicidir" yorumunu yaptı.
anket9-005.jpg
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, Erdoğan'a karşı farklı isimlerim aday olması halindeki olası oy oranları ise şöyle ölçüldü:
anket9-006.jpg
