“Emeğimiz ve kültürümüzle dayanışmamızı büyütüyoruz” şiarıyla gerçekleştirilen festival, kadın emeğini görünür kılmayı ve kadınlar arası dayanışmayı güçlendirmeyi hedefledi.
3 gün süren festivalde ev tekstilinden doğal ürünlere kadar birçok el emeği ürün stantlarda yerini aldı. Kadınlar evde ürettikleri çanta, panç, konserve, reçel, tıbbi aromatik ürünler ve ev yemeklerini halkla buluşturdu. Festival kapsamında çocuk ve gençler için oyun alanları kuruldu, konserler ve çeşitli etkinlikler düzenlendi. Vatandaşlar, üç gün boyunca alışveriş yaparken aynı zamanda eğlenme imkânı buldu.
“Kadın Emeği Erkeklerinkinden Daha Çok Görülmeli”
Festivale katılan kadınlardan Nihayet Türk, kadın emeğinin görünmezliğine dikkat çekerek, “Evimizde işimizi yapıyoruz, çocuklarımızın yemeğini hazırlıyoruz, elbiselerini yıkıyoruz. Kadın emeği erkeğinkinden daha çok görülmeli. Çünkü kadın daha çok eziyet görüyor. Kadın yemek yapıyor, çocuk doğuruyor, sefalet görüyor. Erkeğin tek işi var; ama kadının onlarca işi var” dedi. Türk, belediyenin sunduğu bu imkânın değerli bir adım olduğunu vurguladı.
“Hobiden Markalaşmaya Giden Yol”
Evinde hobi olarak başladığı üretimini yurtdışına taşıyan Zübeyde Kaçmaz ise, “Sirkeler, kozalak şurubu, kantaron yağı, meyve pestilleri, süt reçeli, kefir, hepsi el emeği. Bu işe terapi gibi başladım; ama sonra mesleğim oldu. Kadın emeği hala görünür değil. İlk başladığımda tepki aldım; ama mücadele ettim. Şimdi markalaşma yolundayım, yurtdışına bile kargo gönderiyorum” sözleriyle yaşadığı süreci anlattı. Kaçmaz, kadın dayanışmasının önemini vurgulayarak bu tür festivallerin yaygınlaşması gerektiğini söyledi.
“Kadın Emeği Destekle Büyür”
Kendi elleriyle yaptığı oyuncakları satan Gamze Erdem ise kadın emeğinin yeterince desteklenmediğini ifade etti. “Kadın emeği hem görünüyor hem görünmüyor. Büyük emeklerle yapıyoruz; ama olumsuz yorumlar da geliyor. Eğer destek gelse, kadın emeği daha da büyür. Kadınlara alan verilirse çok daha iyi yerlere geliriz” dedi.
“Kadınlar Üretiyor, Dayanışma Büyüyor”
El emeğiyle ürettiği cevizli sucukları satan Mensure Tofan da, kadınların birlikte üretip dayanışma içinde hareket ettiğini belirterek, “Eskiden ürettiklerimizi sadece hediye ederdik, şimdi satıyoruz da. Kadınlar birlikte çalışıyor, birbirine yardım ediyor. Bu tür festivallerin artmasını istiyoruz. Tüm belediyeler düzenlesin, çünkü kadının emeği hem evde hem dışarıda görünür olmalı” dedi.
“Festivaller Yılda Bir Değil, Onlarca Kez Olmalı”
Yakınlarına destek için festivale katılan Nurpelda Altun ise, kadınların artık daha fazla sosyal alana katıldığını belirtti. “Eskiden kadınlar böyle etkinliklere katılmazdı, eşleri izin vermezdi. Şimdi derneklere gidiyor, ürün yapıyor, satıyorlar. Bu tür faaliyetler yılda bir değil, onlarca kez olmalı. Kadınlar daha istekli olur. Hem sosyalleşir hem de kazanç sağlar. Kadın emeği artık görünür oldukça biz de güçleniyoruz” ifadelerini kullandı.
“Kendi Emeğimizle Ayakta Duruyoruz”
Doğal ürünler üreterek geçimini sağlayan Evin Aydemir ise şunları söyledi: “Lavanta, biberiye, adaçayı, lip balm (dudak nemlendiricisi), doğal deodorant... Hepsini kendimiz yapıyoruz. Buradaki her şey kadın emeği. Bu çalışmalar sayesinde kendi işimizi kurabiliyoruz. Kadın emeği sadece festivallerde değil, her yerde görünür olmalı.”
