Rusya'nın Ukrayna işgaline başlaması sonrası taraflar arasındaki en üst düzey görüşme bugün Türkiye'de gerçekleşecek. Ankara görüşmenin barış getirecek bir dönüm noktası yaratma ihtimaline dikkat çekerken Ukrayna görüşmeden beklentilerinin zayıf olduğunu yine de ateşkes istediklerini açıkladı.
Şirketlerin artan döviz ihtiyacı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) kamuya döviz satışının etkisiyle piyasalarda döviz bulmakta güçlük yaşanırken; artan taleple döviz mevduatında faizlerin yüzde 0.5-yüzde 1 bandından yüzde 3'e yaklaşmıştı.
Halihazırda yüzde 50'yi aşan ve önümüzdeki aylarda yüzde 65'e doğru yükseleceğine kesin gözüyle bakılan enflasyon ve enerji maliyetlerindeki rekor artış ekonomi politikalarına ilişkin endişeleri artırıyor.
Dolar yeni günde 14,75 TL seviyelerinden işlem görürken, euro ise 16,40 seviyelerinden işlem görüyor.
PETROL 115 DOLARA YAKLAŞTI
Ham petrol fiyatları ABD'nin Rus petrolüne yaptırım getirmesinin ardından keskin yükselerek aralık ayı başlarındaki fiyatının yaklaşık iki katına geldi. Pazartesi günü 139.23 doları gören Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatı dün yaklaşık iki yılın en keskin düşüşünü görerek yüzde 13 gerilemesinin ardından bu sabah yükselişe geçerek 115 dolara yaklaştı.
Petrol fiyatları dünkü keskin düşüşün ardından bugün yükselirken, piyasalar Ukrayna'yı işgal eden Rusya'ya karşı başlatılan yaptırımların ardından oluşacak arz açığının nasıl kapatılacağını değerlendiriyor.
Enerjisinin neredeyse tamamını ithal eden Türkiye için enerji maliyeti Rusya krizinin ilk ve en belirgin etkisin yaşandığı alan oldu. Türkiye'nin enerji faturası aylık 8 milyar doların üzerine çıkarak rekor kırarken tutarın her ay Merkez Bankası rezervlerinden karşılanan miktarı da artıyor.
Artan enerji maliyeti ve bunun rezervlerle karşılanacak olması Türkiye'nin cari fazlaya odaklı ekonomi politikasına yönelik endişeleri tetikliyor.
Merkez Bankası'nın kapsamını yıl başında genişlettiği ve kamunun döviz piyasasında belirleyici olmasında önemli rol oynayan kamu iktisadi teşebbüslerine (KİT) döviz satışı şubat ayında 5.37 milyar dolar ile rekor seviyeye çıktı.
Böylece sadece son dört ayda büyük bölümü BOTAŞ'ın oluşturduğu KİT'lerin döviz talebinin 15.1 milyar doları piyasaya girmeden doğrudan TCMB rezervlerinden karşılanmış oldu.
TCMB, ocak ayı itibarıyla döviz rezervlerinde hem düşüş, hem artış yönlü etki eden daha aktif bir kur politikası izlemeye başladı. Analistler yeni düzeni kamu kontrolünün daha yoğun olduğu bir kur politikası olarak tanımlıyor.
Tüketici enflasyonu şubatta yüzde 54.44'e yükselirken ekonomistler zirve tahminlerini yüzde 55'ten yüzde 65'e doğru yükseltti ve daha fazla revizyonun da yolda olduğu sinyalini verdiler. TCMB'nin yüzde 14 politika faizi göz önüne alındığında negatif reel faizin 50 puana önümüzdeki aylarda yaklaşacak olması da riskleri artıran bir başka önemli neden.
Ekonomi yönetiminin bütçe kanalı ile enflasyondaki yükselişi sınırlayıcı adımlar atması bekleniyor. Ancak bunun enflasyondaki tepe noktasını sınırlayıcı sınırlı bir etkisinin olması ve enflasyondaki ilk anlamlı düşüşün ise Kasım 2022'de baz etkisiyle gerçekleşmesi bekleniyor.
GÖZLER 14.30'DA
Dolar/TL ise Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesiyle geçen hafta 14.62'ye ulaşan yükselişinin ardından kamu desteğiyle 14'ün altına geriledikten sonra yeniden yükselişe geçti. Geçen yıl yüzde 44 değer kaybeden TL yıl başından beri daha istikrarlı bir seyir izliyordu.
Bankacıların öncü verilerden yaptığı hesaplamaya göre TCMB'nin 18.2 milyar dolar olan net uluslararası rezervleri geçen hafta itibarıyla 1 milyar dolar gerileme gösterecek. Veri bugün saat 14.30'da açıklanacak.
Öte yandan lokal döviz mevduatında geçen hafta 2-2.5 milyar dolarlık düşüş hesaplanıyor ancak bu düşüşün döviz bozma değil parite etkilerinin ağırlık yaratması bekleniyor. Bireyler Rusya-Ukrayna endişelerinin belirginleştiği Şubat ayının son haftasında kur kormalı mevduat sisteminin ilan edildiği Aralık sonundan beri en yüksek haftalık döviz mevduatı artışını 1.22 milyar dolar ile gerçekleştirmişti. Sürecin döviz talebi olarak devam edip etmeyeceği yakından izleniyor.
Gösterge 10 yıllık tahvilde bileşik getiri bu hafta yüzde 26.82'ye kadar çıkarak tarihi rekora yükseldikten sonra dün son işlemde yüzde 25.73 seviyesindeydi.
Türkiye'nin 5 yıllık CDS'leri bu hafta 700 baz puanı aşarak rekor seviyeye yükseldikten sonra dün günü 648/663 baz puandan tamamladı.
Piyasalarda ayrıca geçen hafta başlayan ve hükümetin ilk etapta 25 milyar dolar yastık altı altının sisteme kazandırılmasını hedeflediği sistemin işleyişi ve kur korumalı mevduat sisteminin genişletilmesinin etkileri de takip edilecek.
