Kamuda yaklaşık 600 bin işçinin ücret artışını belirleyecek 2025 Yılı Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü görüşmelerinde sendikalar hükümetin adım atmasını istedi. İşçi temsilcileri TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ, hükümetin ilk zam teklifini mayıs ayı bitmeden sunmasını istiyor.
Karayolları, üniversiteler, hastaneler, santraller ve bakanlıklar dahil olmak üzere kamu kurumlarında görev yapan yaklaşık 600 bin işçiyi ilgilendiren görüşmelerde üçüncü toplantı 16 Mayıs 2025'te yapılmıştı. İşçi tarafının zam ve diğer şartlara ilişkin talepler 27 Şubat'ta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına sunulmuşken, kamu işvereninden henüz resmi bir teklif gelmedi.
Kamudan teklif gelmemesi pazarlık sürecini yavaşlatırken TÜRK-İŞ'ten, teklif sunulması için çağrı geldi. TÜRK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, pazarlık sürecinin başlaması için teklifin hayati önemde olduğuna dikkat çekti. Ağar, “600 bin işçi, aileleriyle birlikte 2-3 milyon kişi bu süreci yakından takip ediyor. Mayıs ayı bitmeden teklifin masaya gelmesini bekliyoruz” dedi.
Sendikaların taleplerine göre:
- * Günlük brüt taban ücretin 1800 TL'ye çıkarılması,
- * 2025'in ilk altı ayında yüzde 50,
- * İkinci altı ayında yüzde 25 oranında artış,
- * Tüm zamların üzerine yüzde 10 refah payı eklenmesi isteniyor.
Öte yandan söz konusu görüşmelerden çıkacak sonuç, aynı zamanda 4 milyon memur, 2,5 milyon memur emeklisi ve özel sektördeki grup toplu iş sözleşmelerini de etkileyecek. Bu nedenle görüşmelerle ilişkili gelişmeler yakından takip ediliyor.
21 MADDELİK PAKET
Peki sendikaların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na sunduğu teklif paketinin içerisinde neler var?
Sendikalar tarafından paylaşılan paket şöyle:
"Öncelikle Toplu İş Sözleşmelerinin yürürlük başlangıç tarihlerine taraflarca karar
verilecektir.
TABAN ÜCRETLER
Toplu iş sözleşmelerinin yürürlük başlangıç tarihinde günlük brüt çıplak ücretleri;
1.800,00 TL'nin altında olan işçilerin günlük brüt çıplak ücretleri 1.800,00 TL'ye çekilecektir.
(Ücretlerin net olarak ödendiği işyerlerinde bu tutarın neti dikkate alınır).
Taban ücret düzenlemesi yapıldıktan sonra, derece-kademe (skala) olan işyerlerinde
ücretler arasındaki yüzdelik fark korunacaktır. Ancak teklifimizde bu fark derece-kademeler
arasında 1,00 TL’den aşağı olamayacağı düzenlenmektedir.
KIDEM ZAMMI
İşçilerin ücretleri taban ücrete çekildikten sonra işyerinde çalıştıkları her bir hizmet yılı
için (işyerinde alt işveren nezdinde geçen süreler dahil) ücretlerine net 15 TL/Gün kıdem
zammı ilave edilecektir.
(Kıdem zammı; ikramiye, fazla çalışmalar, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde
yapılan çalışmalar, akdi tatil ve hafta tatili çalışmaları, gece çalışması, yıllık izin ücretleri, iş
primi, vardiya primi ve tazminatlar gibi ücrete endeksli tüm ödemelerin hesabında dikkate
alınacak şekilde aylık/günlük/saatlik ücrete ilave edilir.)
ÜCRET ZAMLARI
a) Birinci Yıl Birinci Altı Ay Zammı:
İşçilerin ücretleri taban ücrete çekildikten ve kıdem zammı uygulandıktan sonra, toplu
iş sözleşmesinin yürürlük başlangıç tarihindeki (aylık/günlük/saatlik) brüt çıplak ücretlerine,
yürürlük başlangıç tarihinden geçerli olmak üzere birinci yıl birinci altı ay için %50 oranında
zam yapılacaktır.
b) Birinci Yıl İkinci Altı Ay Zammı:
İşçilerin birinci yıl ikinci altı ayının birinci gününde aldıkları brüt çıplak ücretlerine,
birinci yıl ikinci altı ayının birinci gününden geçerli olmak üzere %25 oranında ücret zammı
yapılacaktır. Ancak, Türkiye İstatistik Kurumunun 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları
Türkiye Geneli, Haziran 2025 indeks sayısının Aralık 2024 indeks sayısına değişim oranının
%25’i aşması halinde, aşan kısmın tamamı birinci yıl ikinci altı ay ücret zammına ilave
yapılarak, bu şekilde belirlenen ücret zammına ayrıca %10 oranında refah payı da ilave
edilecektir.
c) İkinci Yıl Birinci Altı Ay Zammı:
İşçilerin ikinci yıl birinci altı ayının birinci gününde aldıkları brüt çıplak ücretlerine,
ikinci yıl birinci altı ayının birinci gününden geçerli olmak üzere %25 oranında ücret zammı
yapılacaktır. Ancak, Türkiye İstatistik Kurumunun 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları
Türkiye Geneli, Aralık 2025 indeks sayısının Haziran 2025 indeks sayısına değişim oranının
%25’i aşması halinde, aşan kısmın tamamı ikinci yıl birinci altı ay ücret zammına ilave
yapılarak, bu şekilde belirlenen ücret zammına ayrıca %10 oranında refah payı da ilave
edilecektir.
d) İkinci Yıl İkinci Altı Ay Zammı:
İşçilerin ikinci yıl ikinci altı ayının birinci gününde aldıkları brüt çıplak ücretlerine, ikinci
yıl ikinci altı ayının birinci gününden geçerli olmak üzere %25 oranında ücret zammı
yapılacaktır. Ancak, Türkiye İstatistik Kurumunun 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları
Türkiye Geneli, Haziran 2026 indeks sayısının Aralık 2025 indeks sayısına değişim oranının
%25’i aşması halinde, aşan kısmın tamamı ikinci yıl ikinci altı ay ücret zammına ilave
yapılarak, bu şekilde belirlenen ücret zammına ayrıca %10 oranında refah payı da ilave
edilecektir.
Ayrıca, Türkiye İstatistik Kurumunun 2003=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Türkiye
Geneli, Aralık 2026 indeks sayısının Haziran 2026 indeks sayısına değişim oranının tamamı,
ikinci yıl ikinci altı ayın son günündeki ücrete takip eden ayın birinci gününden geçerli olmak
üzere ilave edilecektir.
YÜRÜRLÜK SÜRELERİ
Bakanlığa sunulan teklifimizde toplu iş sözleşmelerinin yürürlük süreleri nedeniyle
ortaya çıkan farklılıkların giderilmesi, gün sayısı daha az olan ikramiyelerin 112 güne
tamamlanması, hizmet zamlarının ve sosyal yardımların artırılarak ödenmesi, Nisan ve Ekim
aylarında ek ödeme yapılması konuları düzenlenmiştir.
HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESİ VE FİİLİ ÇALIŞMA SÜRESİ
Teklifimize göre haftalık çalışma süresi ve Fiili çalışma süresi konusunda da
düzenleme yapılmış olup; en çok 40 saat olarak uygulanacak ve bu süre en çok 5 gün
üzerinden uygulanacaktır. Pazar hafta tatili ve Cumartesi akdi tatildir.
854 Sayılı Deniz İş Kanununa tabi işyerlerinde haftalık çalışma süresi 45 saat olarak
ve en çok 6 gün üzerinden uygulanacaktır. Pazar günü hafta tatilidir.
Fiili çalışmaya bağlı yapılan ödemeler aylığa dönüştürülerek düzenli olarak
ödenecektir.
FAZLA ÇALIŞMA
Haftalık 40 saati aşan çalışmalar fazla çalışma sayılacak, her bir saat fazla çalışma
için verilecek ücret normal çalışma ücretinin %100 fazlasıyla ödenecektir.
854 Sayılı Deniz İş Kanununa tabi çalışanların haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla
çalışmadır. Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin %70
fazlasıyla ödenecektir.
Resmi ve dini bayramlar ile genel tatil günlerinde yaptırılan fazla mesailerden günlük
normal çalışma süresini geçen kısmı %200 zamlı olarak ödenecektir.
Mevcut uygulamanın bu oranların üzerinde olması durumunda yüksek olan oranlar
uygulanacaktır.
KIDEM TAZMİNATI
Bütün işçilere çalıştıkları her tam yıl için 35 günlük ücret tutarında kıdem tazminatı
ödenecektir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılacaktır.
Mevcut uygulamanın bu miktarın üzerinde olması durumunda yüksek olan
uygulanacaktır.
Konfederasyonlara üye sendikaları kapsayacak protokolümüzde sendikaların
örgütlü oldukları işyerlerine özgü sorunlar teklifimizde aşağıdaki şekilde
düzenlenmiştir:
İŞYERLER İŞYERİNE/İŞLETMEYE ÖZGÜ SORUNLARA İLİŞKİN
İşyeri/işletme/işkoluna özgü idari ve mali konular (yatay ve dikey skaladaki farkın
korunarak ayarlanması, iş riski ve sorumluluk zammı, yıpranma-üretim-kampanya primi,
işyerindeki günlük yevmiye farklılığı vb.) ile çalışma şartları sorunları, toplu iş sözleşmelerinin
tarafları arasında görüşülerek sonuca bağlanır.
Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmakta olan veya naklen/açıktan atanarak ya da
kanunla geçiş yapan işçilerin toplu iş sözleşmelerinden doğan her türlü hak ve menfaatleri
(intibakın) gittikleri işyerlerindeki benzer işçilerin seviyesine, geldikleri işyerlerindeki hizmet
yılları emsal alınarak getirilir.
TAŞERONA KADRO
KİT’ler dahil kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren (taşeron) işçisi olarak
çalışmaya devam eden işçilerin daimi kadroya geçirilmesi ile ilgili çalışmalar ivedilikle
sonuçlandırılacaktır.
Kamuda ek ders karşılığı çalışan: Öğretmen, Sosyolog, Psikolog, Hemşire, Çocuk
Gelişimi, Sağlık Teknikeri, Sosyal Hizmet Uzmanı vb. çalışanların daimî kadroya geçirilmesi
ile ilgili çalışmalar yapılacaktır.
GEÇİCİ VE MEVSİMLİK İŞÇİLER
05.04.2023 tarihli ve 31154 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7447 sayılı Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 14. Maddesiyle 5620 sayılı Kanuna
elenen Ek madde 3-(1) 1. Madde hükmü gereğince geçici ve mevsimlik işçilerin çalışma
süreleri 11 ay 29 güne kadar uzatılır. Boş bulunan norm kadrolar, kanunda belirtilen usul ve
esaslara uygun olarak aynı kurumda çalışan ve durumları yasada aranan şartları taşıyan
geçici ve mevsimlik işçiler tarafından doldurulacaktır.
696 SAYILI KHK İLE KADROYA GEÇEN İŞÇİLERİN ÖZLÜK HAKLARI
İşçilerin iş ve işyeri değişikliği ile özlük hakları (hastalık, engellilik, sağlık, eş durumu
vb. zorunlu nedenler) konularında mevcut mevzuattaki sınırlandırıcı hükümlerin kaldırılması
çalışmaları ivedilikle sonuçlandırılacaktır.
İşçilerin kadroda belirtilen iş unvanları ile fiilen yaptıkları işler dikkate alınarak iş/görev
tanımları toplu iş sözleşmesinin eki olarak ilave edilir. İşçilerin fiilen yaptıkları iş ile SGK’ya
bildirilen meslek kodları uyumlu hale getirilecektir.
Yetki uyuşmazlığı devam eden işyerlerinde çalışan işçilere işbu "Çerçeve Anlaşma
Protokolü” ile belirlenen ücret zamları ve sosyal yardımlar avans niteliğinde uygulanır.
İmzalanacak olan toplu iş sözleşmesi farklarından mahsup edilecektir.
GELİR VERGİSİ DÜZENLEMESİ
Gelir vergisi yükünü hafifletmeye yönelik olarak ücretlerdeki gelir vergisinin %15’i
aşması halinde aşan kısım işveren tarafından karşılanacaktır.
BUNLARIN YANINDA TEKLİFİMİZE GÖRE;
Yemek Yardımı, Giyim Yardımı, Aile ve Çocuk Yardımı, Doğum Yardımı,
Evlenme Yardımı, Ölüm Yardımı, Yol Yardımı, Doğal Afet Yardımı, İş Primi, Gazi, Terör
Mağduru ve Şehit Yakını Ek Primi, Gece Zammı konularında ayrıntılı düzenlemeler
yapılmıştır.
Yapılan işin tehlike sınıfına göre; İş Sağlığı ve Güvenliğine ilişkin İşyeri Tehlike
Sınıfları Tebliğinin Ek-1 İşyeri Tehlike Sınıfları listesinde yer alan işlerden, az tehlikeli
işlerde çalışanlara aylık çıplak brüt ücretin %10’u, tehlikeli işlerde çalışanlara %15’i ve
çok tehlikeli işlerde çalışanlara %20’si oranında Tehlikeli İş Primi ödenecektir. İşbu
ödeme işçinin fiilen çalıştığı işyeri sınıfına göre ödenecektir.
Teknik Hizmet ve Sorumluluk Tazminatı, Vardiya Zammı, Bayram Yardımı,
Öğrenim Yardımı, Isınma Desteği, Kira Yardımı, İletişim Yardımı, Eğitim Zammı, Silah
Tazminatı, Direksiyon Primi, İşin Gerektirdiği Belgeler gibi konularda da ayrıntılı
düzenlemeler yapılmıştır."
