Riha'daki Kayıt Dışı Mevsimlik Tarım İşçileri: Sömürü, Sağlık Sorunları ve Çocuk İşçiliği
Kayıt dışı çalıştırılan tarım işçilerinin büyük çoğunluğu, Mart ayında batı illerine doğru göç ediyor ve Ekim ayının başlarına kadar, sigortasız, güvencesiz çalışmaya devam ediyor.
Barınma ve Sağlık Sorunları
Riha gibi tarım yoğunluklu illerde mevsimlik işçilerin, çoğu zaman çadır alanlarında yaşamaya zorlandığına dikkat çeken Zeynep Kurt, bu çadırların altyapısız olduğu için elektrik, su ve kanalizasyona erişimlerinin olmadığını belirtti. İşçilerin su ihtiyaçlarını tankerlerle karşılamak zorunda kaldığı, bunun da birçok sağlık sorununa yol açtığı ifade edildi. Temiz suya ulaşamamak, enfeksiyon hastalıklarının yayılmasına neden olurken, doğum öncesi ve sonrası kadınların hastaneye ulaşmada ciddi zorluklar yaşadığı kaydedildi. Zeynep Kurt, bu koşullarda, ölüm-kalım meselesi olan durumlar dışında hastaneye gitmenin neredeyse imkansız olduğunu söyledi.
Yetersiz Beslenme ve Eğitim Sorunları
Mevsimlik tarım işçilerinin karşılaştığı bir diğer sorun ise yetersiz beslenme. Çadır alanlarında buzdolabı bulunmaması nedeniyle gıda saklama ve taze ürünlere erişim oldukça zor. Bu durum, işçilerin çocuklarının sağlığını olumsuz etkiliyor. Ayrıca, çocuklar da tarlada çalışarak eğitimlerine ara vermek zorunda kalıyor. Zeynep Kurt, mevsimlik tarım işçisi çocuklarının eğitim yılının yaklaşık iki ayını tarlada geçirdiğini belirtti. Eğitim Bakanlığı'nın çocukların başka illerdeki okullara yerleştirilmesi için adımlar atmış olmasına rağmen, bu uygulamanın denetlenmediği ve hala yetersiz olduğu vurgulandı.
Kayıt Dışı Çalışmanın Zararları
Mevsimlik tarım işçilerinin büyük bir kısmının, yasal bir sözleşme olmaksızın çalıştığı, bu yüzden denetimlerin eksik olduğu ifade edildi. Zeynep Kurt, kayıt dışı işçilerin herhangi bir kazada sigorta haklarından mahrum kalmalarının, özellikle ulaşımda yaşanan can kayıplarını artırdığını söyledi. Yüksek kapasiteli araçlarda taşınan işçiler, aşırı kalabalık nedeniyle pek çok kazada hayatını kaybetmekte.
Kadınlar ve Çocuklar Daha Fazla Sömürülüyor
Riha'daki mevsimlik tarım işçilerinde kadın ve çocukların daha derinden etkilendiği vurgulandı. Kadınlar, toplu çadırlarda yaşadıkları için mahremiyetleri ihlal edilmekte ve güvenlik sorunları yaşamaktadırlar. Ayrıca, çadırların su kenarlarına kurulması, çocukların boğulma gibi kazalara yol açmasına neden oluyor. Zeynep Kurt, kadınların ve çocukların, tarlalarda uzun saatler çalışırken taciz ve şiddet gibi kötü muamelelere maruz kaldıklarına da dikkat çekti.
Mevsimlik Tarım İşçilerinin Yaşadığı Zorluklar
Curnê Reş (Hilvan) gibi mevsimlik işçiliğin yaygın olduğu yerlerde, tarım işçileri ailecek tarlalarda çalışmakta. Curnê Reş'teki tarım işçileri, günlük 800 TL gibi düşük ücretlerle çalıştıklarını belirtiyor. Mekiye Yıldız (40), 13 yaşındaki kızıyla tarlada çalışırken, üç küçük çocuğunu evde bırakmak zorunda kalıyor. Yıldız, çocukluğundan bu yana tarlalarda çalıştığını ve en çok kızına üzülerek, onu kendi çocukluğunda yaşadığı zorluklarla gördüğünü ifade etti.
Örgütlü Mücadele ve Çözüm Önerileri
Azad Balaman (28), üniversite mezunu olmasına rağmen, geçim sıkıntısı nedeniyle mevsimlik tarım işçiliği yapmak zorunda kaldığını belirtti. Balaman, bu sorunun örgütlü bir mücadele ve etkili ekonomik politikalarla çözülebileceğini ifade etti. Zeynep Kurt da, sendikaların ve kooperatiflerin varlık göstermesinin işçilerin haklarını savunmada önemli bir adım olacağını vurguladı.
Tarım Politikalarının Değişmesi Gerekiyor
Zeynep Kurt, mevsimlik tarım işçiliği sorunlarının, Türkiye'nin tarım politikalarının eksiklikleri nedeniyle büyüdüğünü belirterek, bu alandaki işçilerin daha fazla hakka sahip olması gerektiğini söyledi. İyi bir düzenleme ve denetimle işçilerin çalışma koşullarının iyileştirilebileceği ve sosyal güvencelerinin sağlanabileceği ifade edildi.