Êzidîlere Yönelik 74’üncü Ferman’ın 11. Yılı: Şengal’de Yaşanan Katliamın Ardından Direniş
11 yıl önce gerçekleşen DAİŞ katliamı, Êzidîlerin tarihindeki kara sayfalardan biri oldu.
3 Ağustos 2014’te Şengal’de Gerçekleşen 74’üncü Ferman Katliamı
Irak’ın Musul vilayetine bağlı Şengal’de yaşayan Êzidîlere yönelik 3 Ağustos 2014 tarihinde DAİŞ tarafından gerçekleştirilen katliam, tarih boyunca “74’üncü Ferman” olarak anıldı. Binlerce Êzidî hayatını kaybetti, kimi kaynaklar 3 bine yakın kişinin yaşamını yitirdiğini belirtse de gerçek rakamın çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.
DAİŞ’in Esir Aldığı Kadınlar ve Kayıplar Halen Belirsiz
Katliam sırasında binlerce kadın ve çocuk esir alındı. Esir alınan çoğu kişi katledildi ve toplu mezarlarda gömüldü. Bazı kadınlar ve kız çocukları köle pazarlarında satıldı. Aradan geçen 11 yıla rağmen, hâlâ birçok Êzidî’nin akıbeti bilinmemektedir.
Irak Hükümeti ve KDP’nin Katliamdaki İhmali
Katliam esnasında kentin güvenliği Irak hükümeti ve KDP’ye bağlı güçlerin sorumluluğundaydı. Ancak her iki güç de DAİŞ saldırısı sırasında herhangi bir müdahalede bulunmayarak, kamyonlara binip Êzidîleri terk etti.
Şengal Dağı’nda 16 Gün Açlık ve Susuzlukla Mücadele
Onbinlerce Êzidî, katliamdan kurtulmak için Şengal Dağı’na sığındı. Burada açlık ve susuzlukla mücadele eden halk, 16 gün boyunca hayatta kalmaya çalıştı. 12 HPG’li militan, DAİŞ’in saldırılarını püskürttü. Kuzey ve Doğu Suriye’den YPG’nin açtığı yaşam koridoruyla birçok Êzidî kurtarıldı.
Êzidîlerin Örgütlenmesi ve Şengal’in Özgürleştirilmesi
74’üncü Ferman sonrası Êzidîler, Êzidxan Komutanlığı adı altında örgütlenmeye başladı. 2015’in başlarında kentin özgürleştirilmesi için harekete geçildi ve 13 Kasım 2015’te Şengal merkezi tamamen DAİŞ’in işgalinden kurtarıldı.
Yeni Yaşam ve Yönetim Modeli
Êzidîler, geri dönüş sürecinde meclis ve askeri yapılar kurdu. Abdullah Öcalan’ın fikirleri doğrultusunda yeni bir yaşam modeli inşa edilmeye başlandı. Ancak 2020 yılında Hewlêr ve Bağdat arasında imzalanan ve Şengal’in Irak ordusuna teslim edilmesini öngören anlaşma Êzidîler tarafından reddedildi.
74’üncü Ferman’ın Uluslararası Boyutu ve Soykırım Tanımlamaları
Katliam, birçok ülke tarafından soykırım olarak tanındı. Êzidîler ise kendi özyönetim temelli yönetim modelini oluşturarak, topraklarında kendi kendilerini yönetmeye devam ediyorlar.
Katliam Tanığı Seîd Hesen’in Anlatımları
Katliam sırasında Girzerik köyünde bulunan Seîd Hesen, yaşananları şöyle aktardı: “DAİŞ Musul’a girdiğinde çok korktuk. 3 Ağustos 2014 gecesi köyümüz işgal edildi. KDP’ye bağlı peşmergeler, bizi koruyacaklarını söyleyip kaçtı. Biz de Şengal Dağı’na kaçtık ve 16 gün aç susuz kaldık.”
Şengal Dağı’nda Hayatta Kalma Mücadelesi ve Geri Dönüş
Hesen, açlık ve susuzlukla geçen günleri şöyle tarif etti: “Yiyecek bulmak için mağaralarda ot arıyorduk. Dört çocuğum ve binlerce insan bizimleydi. Bazı arkadaşlarımız geceleri yiyecek için köylere indi. İnsanlar çok yorgun ve bitkindi ama sonunda güvenli bölgelere ulaştık.”
Umut ve Direnişin Sembolü: Topraklarını Terk Etmeyen Êzidîler
Seîd Hesen, “74 fermana rağmen topraklarımızı terk etmedik ve etmeyeceğiz. Şengal bizim toprağımız. Tek umudum tüm halkımızın buraya geri dönmesidir” diyerek direnişi vurguladı.