Van’da İş Cinayetleri Alarm Veriyor
Türkiye’de iş cinayetlerinde özellikle Wan nüfusuna kayıtlı kişilerin yüksek oranda hayatını kaybetmesi dikkat çekiyor. İş Güvenliği Uzmanı Kadri Salaz, "Wan’a neredeyse hafta bir cenaze geliyor. Derinleşen yoksulluk, Wan’a göç ve ölüm getiriyor" ifadelerini kullandı.
Yetersiz iş koşulları ve tedbirsiz çalışma alanları nedeniyle yılda yüzlerce kişi iş cinayetlerinde yaşamını yitiriyor. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre, 2025’in ilk 10 ayında bin 566 işçi iş cinayetinde hayatını kaybetti. Bu ölümler arasında 72 çocuk da bulunuyor. İş cinayetlerinde en yüksek kayıpların görüldüğü kentlerin başında Wan geliyor.
2024 verilerine göre, Wan’dan batı illerine çalışmak için giden işçilerden 100’den fazlası iş kazalarında yaşamını yitirdi. Kentte son iş cinayeti, Tekirdağ’da bir tuğla fabrikasında yaşandı. 16 yaşındaki Mustafa Eti, ısınmak için yaktığı tenekeye tiner dökmesi sonucu meydana gelen patlamada hayatını kaybetti.
İş Güvenliği Uzmanı Kadri Salaz: “Tedbir Hayati Önemde”
İş cinayetlerinin Wan’daki yüksek oranını değerlendiren İş Güvenliği Uzmanı Kadri Salaz, Türkiye’nin iş ve meslek hastalıkları sıralamasında dünyada 3’üncü, Avrupa’da ise 1’inci sırada yer aldığını belirtti. Salaz, yılda yaklaşık 3 bin çalışanın iş kazalarında hayatını kaybettiğini ifade ederek iş güvenliği tedbirlerinin önemine dikkat çekti.
Özellikle inşaat sektöründe iş kazalarının en çok yukarıdan düşme ve cisimlerin insan üzerine düşmesi şeklinde gerçekleştiğini belirten Salaz, alınması gereken önlemleri şöyle açıkladı:
-
Yüksekte çalışan işçiler mutlaka emniyet kemeri takmalı
-
Aşağıda çalışan işçiler baret ve çelik burunlu ayakkabı kullanmalı
-
Çalışma alanına sadece gerekli kişisel koruyucu donanım malzemeleriyle girilmeli
İş Güvenliği ve Kurallar
Salaz, iş kazalarının haber dilinde neden-sonuç ilişkisiyle aktarılmasının farkındalık yaratacağını vurguladı. Ayrıca iş güvenliği önlemleri kapsamında şunları sıraladı:
-
Çalışanlar eğitim almalı ve iş disiplinine uymalı
-
İşveren, gerekli koruyucu malzemeleri sağlamalı
-
Çalışan, işveren koruyucu malzeme sağlamadığı sürece çalışmamalı
-
İşçi koruyucu malzemeleri kullanmazsa işveren tazminatsız işten çıkarma hakkına sahip
Salaz, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’na dikkat çekerek, hem işverenin hem de çalışanın yetki ve sorumluluklarını hatırlattı.
“Her Hafta Bir Cenaze Geliyor”
Doğu-batı farkına dikkat çeken Salaz, batı illerinde denetimlerin daha yoğun olduğunu belirtti. Wan’da ise neredeyse her hafta bir genç cenazesinin geldiğini söyledi.
Batı illerine çalışan olarak giden gençlerin çoğunluğunun eğitim şansı bulamadığını ve iş bulmak zorunda kaldığını belirten Salaz, "Oralarda bazı gençler emniyet kemeri takmayı reddediyor. Yüksekte dengesini kaybeden işçi hayatını kaybediyor. Emniyet kemeri ise düşmeyi büyük oranda önleyen bir mekanizma" dedi.
Van Neden Son Sırada?
Gençlerin batıya göç etmesinin iki temel nedeni olduğunu söyleyen Salaz:
-
Sürekli iş bulamamak
-
Bölgenin ekonomik olarak dezavantajlı olması
Salaz, Wan’ın Türkiye’nin 30 büyükşehri içinde 19’uncu sırada olduğunu, ekonomik göstergelerde ise neredeyse 81 ilin en alt sırasında yer aldığını belirtti. Eğitim seviyesinin düşük olması nedeniyle çocuklar erken yaşta iş hayatına atılıyor ve genellikle inşaat gibi yüksek riskli sektörlerde çalışmak zorunda kalıyor.
Sorunlar Ekonomik ve Sosyolojik
Salaz, çözümün bölgeler arası kalkınmışlık farkının hızla giderilmesi olduğunu vurguladı. Önerilerini şöyle sıraladı:
-
Vergi ve sigorta indirimleri sağlanmalı
-
Esnafın bölgede para kazanması teşvik edilmeli
-
Batılı işverenlerin bölgeye yatırım yapması desteklenmeli
Böylece gençlerin batı illerine göç etmesinin önüne geçilebileceğini belirten Salaz, "Sorunlar ekonomik ve sosyolojiktir. Çözüldüğünde iş kazaları ve iş cinayetleri de azalacaktır" dedi.