Cumhurbaşkanlığı’nın ikinci bütçesi gibi kullanılan ve başlangıç ödeneği 8,7 milyar TL olan yedek ödenek toplamı 2020’de 11 kat artışla 93,5 milyar TL’ye çıktı. Karayolları Genel Müdürlüğü’ne 22,7 milyar TL aktarılırken Cumhurbaşkanlığı da mal ve hizmet alımları için 800 milyon TL'lik yedek ödenek aldı.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, 2020 yılı yedek ödenek rakamlarını açıkladı. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’na göre, “Merkezi yönetim bütçe kanununda belirtilen hizmet ve amaçları gerçekleştirmek, ödenek yetersizliğini gidermek veya bütçelerde öngörülmeyen hizmetler için” Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayıyla kamu idarelerine aktarma yapılabiliyor.
Ancak Sayıştay’ın da her yıl dikkat çektiği bu ödenekten yapılan aktarmalar bütçe disiplinini bozduğu, TBMM iradesi dışında ikinci bütçe oluşturulduğu gerekçeleriyle eleştiriliyor. AKP iktidarı döneminde de bu kalemden mevzuattaki sınırlamaları da aşan ödenek aktarımı alışkanlık oldu. Personeli fazla olan Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı gibi kurumların bütçelerinden kesilen ödenekler yedek ödeneğe aktarılıyor. Daha sonra maaş ödeme gerekçesiyle bu kurumlar ödenek üstü harcama yapıyor.
YÜZDE 60 ORANINDA ARTTI
Birgün gazetesinde yer alan habere göre, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'nın açıkladığı 2020 yılına ilişkin yedek ödenek rakamlarına göre, 2020’nin 1 trilyon 202 milyar TL’lik toplam harcamasının yüzde 7,8’i, dağıtma inisiyatifi Cumhurbaşkanlığı’nda olan yedek ödenekten yapıldı. 2019’da 58 milyar 331 milyon TL olan yedek ödenek toplamı yüzde 60’lık artışla 2020’de 93 milyar 488 milyon TL’ye çıktı.
Buna göre, mal ve hizmet alımı için yedek ödeneğe, 11 milyar 844 milyon lira aktarıldı. Buradan aslan payını 2,5 milyar TL ile Milli Savunma Bakanlığı aldı. Adalet Bakanlığı’na 2,3 milyar TL, Sağlık Bakanlığı’na 2 milyar TL aktarıldı. 806 milyon lira Karayolları Genel Müdürlüğü’ne, 800 milyon lira da Cumhurbaşkanlığı’na verildi.
KARAYOLLARI’NA DEV ÖDENEK
40 milyar TL’lik cari transfer giderlerinden 23 milyar TL Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na, 2.2 milyar TL Karayolları’na, 10 milyar TL Hazine ve Maliye Bakanlığı’na aktarıldı.
Sermaye giderleri için yedek ödeneğe 30,5 milyar TL aktarıldı. Karayolları Genel Müdürlüğü bu kalemden de pay aldı. 19,8 milyar TL’lik yedek ödenek aktarılan Karayolları’nı, 4,2 milyar TL ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bakanlığı izledi.
5 milyarlık sermaye transferleri için yapılan ödenek aktarımından 2,8 milyar TL Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, 903 milyon TL de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aldı.
Yedek ödenekten yapılan 93,5 milyar TL’lik harcamadan sermaye giderlerine 30,5 milyar TL gitti. Kamu Özel İşbirliği projeleri ve bunlara yapılan garanti ödemeleri nedeniyle sürekli sapan bu kalem, sermaye giderleri için yapılan toplam 92,9 milyar TL’lik harcamanın yüzde 32,9’unu oluşturdu.
